Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysis

摘要

Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysisThe aim of this article is to examine the education policy in modern Poland from the anthropological point of view. We will begin with the assumption that education policy is the outcome of social, cultural, economic and political circumstances that influence both the vision of education at a given time, as well as its specific goals. Then we will present modern educational discourses from the perspective of socio-cultural anthropology as a cultural criticism and an essential part of new interventional humanities. The main purpose of this article is to address whether modern education policy, and above all history education in Poland, can be used as a tool to shape an open society as understood by Karl Popper. We will also demonstrate how official education discourse in Poland highlights patriotic and even nationalist issues, while silencing socio-cultural values and practices that constitute the foundation of democracy and open society. Współczesna polityka edukacyjna i nauczanie historii w Polsce jako narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego. Krytyczna analiza antropologicznaCelem artykułu jest pokazanie współczesnej polityki edukacyjnej funkcjonującej w Polsce w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej. Punktem wyjścia jest założenie, iż polityka edukacyjna jest wynikiem splotu czynników społecznych, kulturowych, ekonomicznych oraz politycznych, które wpływają zarówno na obowiązującą w określonym czasie wizję edukacji jako takiej, jak i na jej cele szczegółowe. Tekst pokazuje współczesne dyskursy edukacyjne w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej widzianej jako krytyka kulturowa i istotna część nowej humanistyki o charakterze interwencyjnym. W tym kontekście głównym wątkiem spajającym niniejszy artykuł jest pytanie o to, czy współczesna polityka edukacyjna a przede wszystkim edukacja historyczna w Polsce stanowią narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego w rozumieniu Karla Poppera. Istotnym aspektem tekstu jest pokazanie rozwijanego w Polsce oficjalnego dyskursu edukacyjnego, który eksponuje wątki patriotyczne, a nawet nacjonalistyczne, wyciszając wartości i praktyki społeczno-kulturowe, będące fundamentem demokracji i społeczeństwa otwartego.