Lepko?? krwi w chorobach uk?adu kr??enia ze szczególnym uwzgl?dnieniem kardiologicznego zespo?u X

摘要

Lepko??, nazywana równie? tarciem wewn?trznym, jest miar? oporu stawianego przez ciecze podczas wzajemnego przesuwania si? warstw p?ynu. Krew pe?na jest powszechnie uznawana za p?yn nienewtonowski, którego lepko?? nie jest sta?a, a jest funkcj? pr?dko?ci przep?ywu. Lepko?? krwi pe?nej zale?y od liczby i w?a?ciwo?ci erytrocytów (agregacji, deformacji) oraz od lepko?ci osocza. Zmiany lepko?ci krwi opisywano w chorobie niedokrwiennej serca, zawale serca, nag?ej ?mierci sercowej, hiperlipoproteinemii, mia?d?ycy t?tnic obwodowych, nadci?nieniu t?tniczym. Turczyński i wsp. wykazali istotnie podwy?szone warto?ci lepko?ci krwi pe?nej i osocza u osób z kardiologicznym zespo?em X w porównaniu z grup? kontroln? osób zdrowych. Kardiologiczny zespó? X stanowi istotny problem kliniczny i epidemiologiczny. Wyst?puje u 10–30% osób poddanych koronarografii. Patomechanizm jego objawów nie zosta? wyja?niony. Czynnikiem wspó?odpowiedzialnym za zaburzenia mikrokr??enia w tym zespole mo?e by? zmieniona lepko?? krwi. W zespole X wyst?puj? zaburzenia funkcji ?ródb?onka, co mo?e upo?ledza? mechanizmy zmniejszania lepko?ci krwi. Ponadto cz??ciej ni? w populacji ogólnej stwierdza si? podwy?szone st??enie fibrynogenu i zaburzenia gospodarki lipidowej, co pozwala przypuszcza?, ?e zmienione s? w?a?ciwo?ci reologiczne krwi. Mo?liwe, ?e hiperlipidemia, zwi?kszona lepko?? krwi i zmniejszona rezerwa wieńcowa s? g?ównymi przyczynami nawracaj?cych epizodów niedokrwienia u pacjentów z omawianym zespo?em. W?a?ciwo?ci reologiczne krwi maj? du?e znaczenie w chorobach uk?adu sercowo-naczyniowego. Dok?adne ich poznanie u osób z kardiologicznym zespo?em X mo?e wyja?ni? jego patogenez? oraz mie? istotne znaczenie kliniczne. Ró?nice lepko?ci krwi w populacji osób zdrowych s? nieznaczne, co czyni ten parametr przydatnym w ocenie klinicznej. W artykule omówiono prawa fizyki dotycz?ce lepko?ci cieczy, mechanizmy reguluj?ce lepko?? krwi oraz choroby uk?adu kr??enia, w których lepko?? krwi jest zmieniona. (Folia Cardiol. 2005; 12: 465–470)