SAPONINY JAKO ZWIAZKI WPLYWAJACE NA PLODNOSC STONKI ZIEMNIACZANEJ (LEPTINOTARSA DECEMLINEATA SAY)

摘要

Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata Say) to najgrozniejszy szkodnik ziemniaka (Solarium tuberosum L.), powodujacy znaczne straty jego plonów, nawet do 70% w skali rocznej (Pawińska i Mrówczyński 2000). W zwalczaniu tego szkodnika stosowane sa glównie metody chemiczne. Ze wzgledu na szybkie nabywanie przez stonke odpornosci na stosowane insektycydy oraz inne, niekorzystne dla srodowiska i ludzi skutki uboczne tej metody, konieczne staje sie poszukiwanie mozliwosci ograniczania populacji tego szkodnika za pomoca metod proekologicznych (Przybylski 2002). Istnieja potencjalne mozliwosci wykorzystania naturalnych zwiazków roslinnych bedacych produktami ich metabolizmu, a odznaczajacych sie w stosunku do róznych agrofagów duza aktywnoscia biologiczna, polegajaca miedzy innymi na zaklócaniu procesów fizjologicznych zwiazanych z ich zerowaniem (antyfidanty), rozwojem lub rozmnazaniem (Szczepanik i wsp. 2000; Muller i Renwick 2001; Wawrzyniak i Blazejewska 2001; Przybylski 2002; Friedman 2006; Patkowska 2006). Do zwiazków takich naleza miedzy innymi saponiny. Prowadzone wczesniej badania nad tymi zwiazkami wyizolowanymi z korzenia mydlnicy lekarskiej (Saponaria officinalis L.) wskazywaly na znaczny ich wplyw na reprodukcje stonki ziemniaczanej (Waligóra 2003).