?zmir-Alia?a-Horozgedi?i K?yü’nde K?rsal D?nü?ümün Ele?tirel Ekolojik Sa?l?k Antropolojisi

摘要

Alia?a il?esine ba?l? Horozgedi?i K?yü, 1970 ?ncesinde ba?c?l?k, zeytincilik, tütün, pamuk, bu?day, bah?ecilik ve hayvanc?l?kla ge?imini sürdürürken, Alia?a a??r sanayi b?lgesi ilan edildikten sonra 1970’li y?llar?n ba??nda k?y, sanayile?meye ba?lam??t?r. K?y zaman i?inde kurulan demir ?elik fabrikalar?n?n ortas?nda kalm?? ve k?rsal d?nü?üme u?ram??t?r. 1970’lerden sonra tar?m alanlar?n?n yava? yava? sanayi topraklar?na d?nü?mesiyle ba?layan yo?un hava kirlili?i ve buna ba?l? oldu?u dü?ünülen hastal?klar ve sa?l?k problemleri yüzünden, k?yde sa?l?k g??ü ya?anmaktad?r. Sanayinin yaratt??? hava kirlili?i, k?yün tüm ekolojik dengesini bozmu?tur. Topraktaki bitki ?rtüsünden hayvanlara kadar tüm canl?lar hastalanm?? ve k?yde s?kl?kla kanserden s?z edilmeye ba?lanm??t?r (Sofuo?lu, Baytak, Bayram, Müezzino?lu, Odaba??, Seyfio?lu, Elbir ve Tuncel, 2008). K?yde s?kl?kla ya?an?lan bu sa?l?k sorunlar?, k?yden yava? yava? hanelerin g?? etmesine sebep olmu?tur. Bu k?rsal d?nü?ümün yaratt??? sorunlar, “ele?tirel ekolojik sa?l?k antropolojisi” (Young, 2002) kapsam?na girdi?i dü?ünülen Zerzan (2009), Güven? (2016, 2010, 2008), Latour (2008), Beck (2011) gibi sosyal bilim insanlar?n?n ?al??malar?yla yorumlanm??t?r. Bu ?al??mada, antropolojinin kat?l?ml? g?zlem tekni?i kullan?lm??t?r. K?yde ya?amakta olan ve k?yden g?? etmi? ki?ilerle, k?yde daha ?nceden ara?t?rma yapm?? olan Halk Sa?l??? Anabilim Dal? doktorlar?, ?evre ve kültür platfomlar?, gazeteciler ile yap?land?r?lmam?? derinlemesine g?rü?meler ger?ekle?tirilmi?tir. Son olarak ara?t?rma bulgular?na “Cehennem Gibi: Hava Kirlili?i ve Sa?l?k üzerine Etkileri”, “Sa?l?k G??ü: Karanfil Sokak” ve “Ba?-Bah?eden Sanayiye, ?ift?ilikten Nakliyecili?e” ba?l?klar? alt?nda yer verilmi?tir. Sonu? olarak kalk?nma ad? alt?nda ekonomik geli?me sa?lanaca?? dü?ünülen bu b?lgede, insanlar daha fakirle?tirilmi? ve sa?l?klar? olumsuz y?nde etkilenmi?tir.