Hemodiyaliz hastalar?n?n anksiyete ve depresyon semptomlar?na hastal?k alg?s?n?n etkisi: ?ok merkezli bir ?al??ma

摘要

Ama?: Bu ?al??man?n amac?, hemodiyaliz tedavisi uygulanan son d?nem b?brek yetmezli?i tan?l? hastalarda anksiyete ve depresyon riskini saptamak ve Leventhal’in modelini kullanarak anksiyete ve depresyon riski olan ve olmayan hastalar?n hastal?k alg?s?n? kar??la?t?rmakt?r. Y?ntem: Tan?mlay?c? ve ili?ki aray?c? tipteki bu kesitsel ?al??ma, ü? maj?r üniversite hastanesinin Hemodiyaliz ünitelerinde tedavilerini en az 6 ayd?r sürdüren, 18 ya? üstü, okuma yazma bilen, Türk?e ileti?im kurabilen, zeka gerili?i, psikotik bozukluk gibi psikiyatrik hastal??? olmayan, ?al??maya g?nüllü olarak kat?lmay? kabul eden 124 hasta ile ger?ekle?tirildi. Veriler, yar? yap?land?r?lm?? g?rü?me formu, Hastane Anksiyete ve Depresyon ?l?e?i, Hastal?k Alg?s? ?l?e?i ile elde edildi. Hastal?k alg?s? Leventhal’in ?z-düzenleme (self-regulation) modeline temellendirildi. Verilerin analizinde frekans da??l?m?, t testi, ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve ki-kare testi kullan?ld?. Sonu?lar: Hastalar?n ya? ortalamas? 50.7±14.5 (18-80) y?l olup, %55.6’s? erkek, %33.9’u ilkokul mezunu ve hastalar?n ?o?u (%69.4) evli idi. Ortalama yedi y?ld?r hemodiyaliz tedavisine devam eden hastalar?n %22.6’s? anksiyete, %49.2’si depresyon a??s?ndan riskli bulundu. Anksiyete riski olan hastalarda hastal??? anlama puan?n?n dü?ük (t=4.08, p<0.001) ve emosyonel temsiller puan?n?n yüksek (t=-2.62, p=0.01) oldu?u saptand?. Depresyon riski olan hastalarda ki?isel kontrol puan?n?n dü?ük (t=2.16, p=0.03), süre (d?ngüsel) (t=2.23, p=0.02) ve emosyonel temsiller (t=-2.21, p=0.02) puan?n?n yüksek oldu?u belirlendi. Tart??ma: Hemodiyaliz hastalar?n?n yar?s? anksiyete veya depresyon a??s?ndan risk alt?ndad?r. Anksiyete veya depresyon riski olan hastalar?n hastal?k alg?s?n?n olumsuz oldu?u g?rülmektedir. ?z-düzenleme modeline g?re kognitif ve emosyonel süre?ler paralel i?ledi?inden, hemodiyaliz hastalar?n?n hastal?k hakk?nda negatif inan?lar?n?n anksiyete/depresyona etkisinin uzunlamas?na ?al??malarda da test edilmesi ?nerilir.