BADANIA NAD NOWA GENERACJA FUNKCJONALNYCH STOPOW ALUMINIUM DLA ENERGETYKI

摘要

Tematyka artykulu dotyczy najnowszych zagadnien elektroenergetyki napowietrznej, zwiazanej z opracowaniem nowych materialow przewodzacych posiadajacych niekonwencjonalne walory technologiczne i uzytkowe. Stan obecny opiera sie z jednej strony na tradycyjnych przewodach stalowo-aluminiowych, cechujacych sie szeregiem mankamentow, w drugiej zas na nowoczesnych rozwiazaniach konstrukcyjnych wykorzystujacych samonosne, wysokoprzewodzace oraz odporne cieplnie i reologicznie stopy aluminium. Miedzy tymi rozwiazaniami istnieje pewna luka, w ktorej przewody oparte na czystym aluminium sa juz niewystarczajace, natomiast przewody z utwardzalnych wydzieleniowo stopow aluminium, chociaz pozwalaja na uzyskanie znakomitych wlasnosci, to z uwagi na skomplikowane technologie wytwarzania sa nieoplacalne ekonomicznie. Z powyzszych powodow potrzebne sa lekkie i odpowiednio wytrzymale materialy dedykowane na osnowie aluminium, umozliwiajace uproszczenie technologii ich przetwarzania na przewody. Preferowane sa w tym obszarze nie-utwardzalne wydzieleniowo stopy aluminium, wykorzystujace takie dodatki stopowe, jak: Fe, Si, Cu, Mg, Ti, B oraz pierwiastki ziem rzadkich. Odpowiednia kompozycja wymienionych pierwiastkow oraz technologia uzyskiwania stopu i wyrobu (odlewanie, walcowanie i ciagnienie) stwarza potencjalne mozliwosci uzyskania drutow i przewodow o pozadanym przez elektroenergetyke zespole wlasnosci uzytkowych. W ramach artykulu przeprowadzono wnikliwa analize wplywu roznych pierwiastkow na ksztaltowaniem sie zespolu wlasnosci elektryczno-mechanicznych stopow aluminium.