Analiza dylatometryczna jako metoda oznaczania zawarto?ci kwarcu w surowcach ilastych

摘要

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczacych wykorzystania pomiarów dylatometrycznych jako metody oznaczania zawartosci kwarcu w surowcach ilastych. Surowce te - jako podstawowy skladnik stosowany w masach ceramicznych - decyduja o wielu parametrach takich jak: wlasciwosci reologiczne, temperatura wypalania, skurcz-liwosc suszenia i wypalania, czy podatnosc na deformacje piroplastyczna. Wystepowanie domieszek innych, nie-ilastych mineralów w podstawowym surowcu zazwyczaj jest niekorzystane, szczególnie dotyczy to nadmiernej zawartosci kwarcu. Jego obecnosc jest na ogól szkodliwa ze wzgledu na mozliwe wystepowanie niekorzystnych przemian polimorficznych Si02, którym towarzyszy zmiana objetosci, co w konsekwencji moze doprowadzic do zniszczenia wyrobu.W prezentowanej pracy okreslono metoda dylatometryczna zawartosc kwarcu w wybranych surowcach ilastych takich jak: kaolin z kopalni ?Turów II" w Turoszowie oraz czerwone ily triasowe z monokliny slasko-krakowskiej ze zlóz: Patoka, Albertów, Ligota Dolna i Wozniki. Przeprowadzona analiza dylatometryczna wykazala zróznicowana w nich zawartosc kwarcu, która dla surowego kaolinu ?Turów II" wynosi 40%, zas dla ilów z monokliny slasko-krakowskiej miesci sie w przedziale (11-25)%.