Zakazenia paleezkami Salmonella u niosek i brojlerow Gallus gallus, toksykoinfekeje pokarmowe u lidzi

摘要

W wiekszosci krajow europejskich paleczki Salmonella sa patogenami zoono-tycznymi, ktorych glownym rezerwuarem jest drob, bydlo i swinie [14]. Powszechne wystepowanie u zwierzat sprawia, ze czesto dochodzi rowniez do zanieczyszczenia nimi zywnosci zwierzecego pochodzenia, poprzez ktora przenoszone sa do czlowieka. Intensywna gospodarka i wymiana handlowa sprzyja rozprzestrzenianiu sie zakazen poza granice wlasnego kraju. W latach osiemdziesiatych i na poczatku lat dziewiecdziesiatych XX wieku, instytucje europejskie i amerykanskie odpowiedzialne za ochrone zdrowia spolecznego odnotowaly znaczacy wzrost zachorowan ludzi spowodowany zakazeniami paleczkami Salmonella enterica serowaru Enteri-tidis. Jak sie wkrotce okazalo rodlem zakazenia byl drob, przede wszystkim jaja i mieso brojlerow kurzych [14, 16, 17]. Masowemu rozprzestrzenianiu sie zakazenia wsrod drobiu sprzyjal intensywny sposob chowu kur oraz transowarialne przenoszenie sie bakterii. To spowodowalo, ze w nastepstwie zakazenia niosek stad rodzicielskich dochodzilo do latwej transmisji bakterii poprzez jaja do wykluwajacych sie z nich kur niosek i brojlerow, a nastepnie przez zywnosc do czlowieka [l, 2, 3, 4, 5]. W 2005 r. w 24 krajach czlonkowskich EU odnotowano lacznie 176395 przypadkow salmonellozy u ludzi (wspolczynnik zapadalnosci 38,2 na 100000 osob) spowodowanych przez Salmonella Enteritidis (52%), Salmonella Typhimurium (9%) i inne serowary, jak Salmonella Hadar, Salmonella Infantis, Salmonella Virchow, Salmonella Bovismorbificans,Salmonella Newport, Salmonella Derby, Salmonella Agona, Salmonella Anatum, Salmonella Stanley i Salmonella Goldcoast stanowiace przyczyne okolo 1% lub mniej przypadkow zakazen. W porownaniu do 2004 r. odnotowano 9,5% spadek zakazen tymi bakteriami [14].W Europie toksykoinfekcje pokarmowe spowodowane sa glownie przez Salmonella Enteritidis typu fagowego 4 (PT4) -26,4% przypadkow, PTI - 19,2%, PT8 - 14,4%, PT21 - 11,0% i rzadziej innymi typami fagowymi. Dla porownania w Stanach Zjednoczonych Ameryki Polnocnej i Kanadzie, gdzie obserwuje sie podobne tendencje zakazen ludzi paleczkami Salmonella, dommuja Salmonella Enteritidis typu fagowego PT8 i 13a. Sposrod Salmonella Typhimurium izolowanych od ludzi w krajach Unii Europejskiej dominuja szczepy typy fagowego PTI04 (21,4%) i PT120 (9,3%).