Zastosowanie przyjaznego środowisku podejścia inżynierskiego do ograniczania ryzyka powodzi na przykładzie regulacji odcinka rzeki Bóbr w Wojanowie

摘要

Rozpoczęcie rozległych prac systematycznej regulacji rzeki Bóbr w okolicy Wo-janowa wywołało opór społeczny, w wyniku którego zasięg regulacji został ograniczony do połowy, z ograniczeniem szkodliwości robót dla środowiska. Na pozostałych odcinkach zaniechano regulacji, dopuszczając na najbardziej cennym z przyrodniczego punktu widzenia wyłącznie niezbędne zabiegi utrzymaniowe. Artykuł przedstawia rezultat zastosowania modyfikacji oryginalnego projektu regulacji, oraz efekt odstąpienia od regulacji i dokonania utrzymania koryta według zasad stosowanych w utrzymaniu rzek górskich. Porównanie odcinków uregulowanego koryta oraz koryta poddanego zabiegom utrzymaniowym wskazuje, że regulacja koryta rzeki polegająca na jego pogłębianiu, będąc uciążliwa środowiskowo, zwiększa ryzyko powodzi niszczącej wynikającej z nierównowagi dynamicznej koryta, podczas gdy utrzymanie rzeki pozwala na zmniejszenie ryzyka powstawania strat w infrastrukturze z minimalnym zaburzeniem w środowisku rzeki i jej dolinie.%The commencement of extensive and systematic regulation works in the Bobr River section located near Wojanow met with social protests, resulting in limiting the river regulation scope by half, reducing the adverse impact of works on the environment. The works in other sections were abandoned, with solely indispensable maintenance works being allowed in this area, considered as one of the most precious from the environmental point of view. The article presents the results of modifications of the original regulation plan, as well as the effects of abandoning the regulation and maintaining the riverbed according to the rules applied to mountain rivers. Comparison between the regulated section and the section subject to maintenance works shows that the riverbed regulation consisting in its deepening, being burdensome to the environment, increases the damaging flood risk resulting from unstable riverbed, while the river maintenance allows for reducing the risk of losses in infrastructure with only minimal perturbations for the river and its valley environment.