Stres jako niekorzystna dla organizmu sytuacja wywo?ana czynnikami psychologicznymi, fizjologicznymi czy fizycznymi zaburza jego homeostaz?. Rozró?nia si? dwa rodzaje stresu: krótkotrwa?y oraz chroniczny. Chorobie nowotworowej towarzyszy zazwyczaj stres chroniczny, a jego psychologiczne pod?o?e jest zwi?zane z towarzysz?cymi diagnozie prze?yciami emocjonalnymi oraz depresj?, która nierzadko rozwija si? w trakcie przebiegu choroby i terapii. Na poziomie molekularnym czynniki stresogenne wywo?uj? w organizmie wytwarzanie i sekrecj? katecholamin czy glikokortykoidów, ale tak?e dopaminy (w ramach reakcji adaptacyjnych organizmu), które poprzez swe swoiste receptory oddzia?uj? na komórki organizmu. Ich wp?ywom podlegaj? tak?e komórki zmienione nowotworowo, które maj? na powierzchni odpowiednie receptory. Skutkiem tych oddzia?ywań s? zmiany w potencjale proliferacyjnym, zahamowanie procesów apoptotycznych czy wzrost zdolno?ci inwazyjnych i migracyjnych komórek nowotworowych. Sugeruje si? zatem, ?e wywo?ana stresem stymulacja komórek nowotworowych sprzyja wykszta?caniu przez nie bardziej z?o?liwego fenotypu, przyspieszaj?c tworzenie przerzutów. Prowadzone dla ró?nych typów nowotworów kliniczne obserwacje dotycz?ce korelacji mi?dzy poziomem stresu pacjentów onkologicznych a ich prze?ywalno?ci?, jak równie? analizy ekspresji receptorów hormonów stresu prezentowanych na powierzchni komórek nowotworowych czy inicjowanej przez nie sygnalizacji wewn?trzkomórkowej oraz jej skutków, nie daj? jednoznacznej odpowiedzi o roli stresu w przebiegu choroby nowotworowej. Istnieje potrzeba przeprowadzenia szeroko zakrojonych badań, które pozwol? ponadto okre?li? wp?yw stresu na skuteczno?? stosowanych terapii, zarówno na poziomie klinicznym jak i molekularnym. Niemniej jednak, uwzgl?dnianie aspektu psychologicznego ze szczególnym naciskiem na problem radzenia sobie przez pacjentów ze stresem wynikaj?cym z choroby i prowadzonej terapii, wydaje si? istotnym zagadnieniem w przypadku terapii przeciwnowotworowej.
展开▼
