Carotid stenting and endarterectomy – are they equally safe in symptomatic patients?

摘要

Wst?p Mia?d?yca t?tnic szyjnych jest jedn? z g?ównych przyczyn udarów niedokrwiennych. Ciasne, objawowe zw??enie t?tnicy szyjnej wewn?trznej wymaga rewaskularyzacji z uwagi na wysokie, si?gaj?ce 20% rocznie, ryzyko udaru. Od lat 50. wykonywane s? operacje enarterektomii t?tnic szyjnych (CAE), których skuteczno?? zosta?a nast?pnie zweryfikowana w badaniach z randomizacj? opublikowanych w latach 90. [1, 2]. W tym czasie rozwin??a si? metoda przezskórnej rewaskularyzacji t?tnic szyjnych – pocz?tkowo angioplastyka balonowa, nast?pnie implantacja stentów (CAS), z czasem uzupe?niona o zastosowanie systemu przeciwzatorowego. Obecnie ró?norodno?? budowy stentów oraz systemów przeciwzatorowych pozwala na odpowiedni dobór sprz?tu dla ka?dego chorego w zale?no?ci od morfologii zw??enia, czynników ryzyka i chorób towarzysz?cych. Obydwie metody terapeutyczne maj? swoje ograniczenia i konieczno?? ich wspó?istnienia nie budzi w?tpliwo?ci. Nierozstrzygni?ta natomiast pozostaje kwestia, gdzie ma przebiega? granica wskazań do jednego i drugiego zabiegu. Czy CAE pozostanie ?z?otym standardem”, a zabieg przezskórny jedynie jej uzupe?nieniem, stosowanym tylko w razie wyst?pienia przeciwskazań do CAE, czy te? b?d? to zabiegi równowa?ne dla wi?kszo?ci chorych? Dyskusja na ten temat o?ywa zawsze po publikacji nowych danych lub analiz naukowych porównuj?cych obie metody lecznicze. Du?ym echem odbi?y si? opublikowane w tym samym 2006 r. wyniki badań SPACE i EVA-3S [3, 4]. Szeroko komentowano zarówno ich wyniki, jak i metodologi? nakazuj?c? wstrzemi??liwo?? w formu?owaniu wniosków. Wydaje si?, ?e w?a?ciw? perspektyw? przywraca tegoroczna publikacja w European Heart Journal wyników metaanalizy badań, w których porównywano operacyjn? i przezskórn? rewaskularyzacj? t?tnic szyjnych u chorych objawowych [5]. Praca ta zosta?a dodatkowo opatrzona artyku?em redakcyjnym autorstwa chirurga naczyniowego P. Bergerona [6]. Autorzy przeanalizowali badania opublikowane w latach 1990–2006 i wybrali spo?ród nich te, do których w??czono co najmniej 50 chorych i w których porównywano 30-dniowe wyniki chorych randomizowanych do CAS lub CAE t?tnicy odpowiedzialnej za udar lub przemijaj?ce niedokrwienie mózgu (TIA) w ci?gu poprzedzaj?cych 120 dni. Z 14 opublikowanych w tym okresie badań jedynie 5 spe?ni?o opisane warunki: Wallstent [7], Kentucky... View full text...