WYWIAD BIOGRAFICZNY I AUTOBIOGRAFIA PISANA: PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE ORAZ WARTOŚĆ DLA BADAŃ SPOŁECZNYCH

摘要

W dyskusjach o metodach nauk społecznych mówi się o metodzie biograficznych badań jakościowych, nie zaś autobiograficznych, jak to czyniono dawniej. Autobiografia jest opowieścią o własnym życiu, rozwiniętym życiorysem utrwalonym na piśmie. Najważniejsze nie jest jednak to, że życiorys został napisany i podpisany przez daną osobę, choć na pewno jest to okoliczność istotna w dokumencie społecznym, lecz to, że przedstawia fakty życia danej jednostki w kontekście określonego środowiska. Stanowi zapis życia jako procesu biopsychicznego mniej lub bardziej dokładnie poprzez nie tylko fakty, działania, lecz także emocje, dążności, podstawy, poglądy na świat, a nawet psychozy czy obsesje itp. A te przejawy życia ludzkiego w tekstach pisanych są modelowane i usprawiedliwiane. Gdy rozmawiamy z człowiekiem, który zgodził się opowiedzieć nam, na przykład do mikrofonu, dzieje swojego życia, a dialog rozwija się szczerze i emocjonalnie, możemy dowiedzieć się znacznie więcej z życia badanego niż z autobiografii pisanej na konkurs pamiętnikarski.%The author reflects on the methodology of the qualitative biographical research that has been conducted for years in the social sciences. He compares autobiography and the biographical interview as sources of information. Autobiography is a story of the writer's life independently preserved by the autobiographer, while a biographical interview is conducted by a researcher, who maintains the methodological rules and intends to make use of the information acquired for further analysis. From a description of the formation of sources, the author arrives at the question of their interpretation. An important issue here is to understand the motives behind the emergence of an autobiographical record. We do not conclude a pact of truthfulness with its author, as is sometimes assumed in analyzing the biographies of famous persons, but we try to determine the autobiographer's motivations. Drawing on his own broad experience participating in work on material that was submitted in the 1960s memoir competition in Poland called 'the Young Generations in Polish Villages', the author gives a typology of such motives. He thus returns to the Polish tradition of the biographical method.