WPLYW DROGI ODKSZTALCENIA NA ROZWOJ MIKROSTRUKTURY I TEKSTURY STOPU AA3104 ODKSZTALCONEGO METODA WYCISKANIA W KANALE ROWNOKATOWYM

摘要

W artykule analizowano wplyw drogi odksztalcenia na teksture, mikrostrukture oraz wlasnosci mechaniczne w silnie odksztalconym stopie aluminium AA3104. Technicznie czysty material odksztalcano poprzez wyciskanie w kanale rownokatowym do 10 przepustow, wedlug drogi A, BC i C. Analize zmian mikrostruktury oraz tekstury krystalograficznej przeprowadzono przy uzyciu transmisyjnego (TEM) i skaningowego (SEM-FEG) mikroskopu elektronowego, w tym takze w oparciu o systematyczne pomiary orientacji lokalnych (mapowanie orientacji w TEM i SEM-FEG). Stwierdzono, ze rozne drogi odksztalcenia prowadza do znacznego zroznicowania w obrazie mikrostruktury probek. W przypadku drogi A i BC odpowiednio po 5 i 3 przepuscie, wystepowaly dobrze widoczne pekniecia. Dobra jakosc wstepniaka po 10 przepustach, otrzymano tylko w przypadku drogi C. Niezaleznie od zastosowanego schematu odksztalcenia ewolucja tekstury globalnej przebiegala na podobnej drodze. Jednakze, w kazdym przypadku intensywnosc poszczegolnych skladowych tekstury byla mocno zroznicowana. Obserwacje w skali TEM i pomiary orientacji lokalnych prowadzone na przekroju prostopadlym do kierunku wyplywania wskazaly, ze w przypadku drogi A i C obserwowano formowanie sie struktury nanowarstw o grubosci 100/300 nm, przy czym sasiadujace warstwy opisane byly w przyblizeniu komplementarnymi grupami orientacji. W przypadku drogi BC, po 3 przepustach, obserwowano strukture prawie rownoosiowych drobnych ziaren. Analizowano takze wplyw czastek drugiej fazy na zmiany strukturalne i teksturowe w stanie odksztalconym. Jednakze niezaleznie od zastosowanej drogi odksztalcenia, duze (> 5 μm) nieodksztalcalne czastki drugiej fazy, “ wprowadzaly " silnie zaburzenia orientacji sieci krystalicznej osnowy w strejie bezposrednio przylegajacej do czastek. Niezaleznie od zastosowanego schematu odksztalcenia, te silnie odksztalcone strefy byly uprzywilejowanymi miejscami zarodkowania w procesie rekrystalizacji.