Wplyw parametrow i schematu odksztalcenia na zmiany naprezenia uplastyczniajacego trudno odksztalcalnego stopu aluminium 5XXX

摘要

Prawidlowe wyznaczenie wlasnosci Teologicznych badanego materialu w postaci wykresow naprezenie-odksztalcenie, uwzgledniajacych wplyw zastosowanego schematu odksztalcenia, wartosci odksztalcenia, temperatury materialu oraz predkosci odksztalcenia, pozwala na zwiekszenie dokladnosci wykonywanych obliczen, zarowno podczas korzystania z wzorow analitycznych, jak rowniez podczas modelowania numerycznego. Wyznaczenie wlasnosci Teologicznych, a glownie naprezenia uplastyczniajacego jest szczegolnie trudne dla procesow przerobki plastycznej na goraco, gdyz w strukturze materialu zachodza zlozone procesy, wynikajace z mechanizmu odksztalcenia plastycznego oraz procesy umocnienia, jak rowniez aktywowane cieplnie, zalezne od czasu zjawiska prowadzace do oslabienia materialu. Problem komplikuje dodatkowo zmiennosc temperatury, wynikajaca z rownoczesnego oddawania ciepla przez promieniowanie, konwekcje i przewodzenie oraz generowana w wyniku pracy odksztalcenia plastycznego [1]. W literaturze technicznej mozna znalezc opis wielu metod badawczych sluzacych do okreslenia wartosci naprezenia uplastyczniajacego, wsrod ktorych nalezy wymienic: probe rozciagania, sciskania oraz skrecania. W pracy okreslono wplyw parametrow i schematu odksztalcenia na wartosc i charakter zmian naprezenia uplastyczniajacego trudno odksztalcalnego stopu aluminium w gatunku 5XXX o ograniczonej odksztalcalnosci. Badania plastometryczne przeprowadzono metoda jednoosiowego sciskania z zastosowaniem symulatora procesow metalurgicznych GLEEBLE 3800 oraz skrecania przy uzyciu plastometru skretnego STD 812. Okreslono dla obu metod wplyw zastosowanego odksztalcenia, predkosci odksztalcenia i temperatury poczatkowej probek na zmiany naprezenia uplastyczniajacego badanego materialu. Przedstawione w pracy badania stanowily podstawe wyznaczenia wlasnosci Teologicznych analizowanego stopu (lacznie z opracowaniem modeli matematycznych) pod katem zastosowania ich do numerycznego modelowania procesu wyciskania.