Turkey’s Foreign Trade Trends of Sea Food

摘要

Türkiye’nin toplam su ürünleri üretimi son y?llarda az da olsa giderek azalmaktad?r. Bu azal?? avc?l?ktan kaynaklanmaktad?r. Avc?l???n tersine yeti?tiricilik üretimi ise giderek h?zla artmaktad?r. Toplam su ürünleri üretiminin yakla??k 1/5’i ihracata konu olurken, su ürünleri d?? ticaret hacmi, miktar ve de?er olarak giderek h?zla artmaktad?r. Tar?mdaki geli?imin aksine, su ürünleri d?? ticaret dengesi, ihracattaki h?zl? art??a paralel olarak giderek artan bir ?ekilde fazla vermektedir. Bu miktar 2016 y?l?nda yakla??k 610 milyon $’a ula?m??t?r. Su ürünleri ihracat?n?n kayna??n? büyük ?l?üde yeti?tiricilik olu?turmaktad?r. ?hracat de?eri i?erisinde levrek (%24), ?ipura (%21) ve alabal?k (%13) ba?ta gelen türlerdir. ?hracat pazarlar? aras?nda, %65’lik pay? ile AB ülkeleri ba?ta gelirken, AB’ni %6,6 ile Japonya, %5,9 ile Rusya, %3,9 ile Lübnan, %3,5 ile ABD izlemektedir. Türkiye’nin su ürünleri d?? pazarlamas?ndaki en büyük sorunu; uluslararas? normlara uygun sat?? ve i?lemedeki eksikliklerdir. Nitekim ihracat?n yakla??k %55’ini taze ya da so?utulmu? bal?klar olu?tururken, %25’ini bal?k filetolar? ve %9’unu dondurulmu? ?eklindeki i?lenmi? bal?klar?n olu?turdu?u g?zlenmektedir. ?te yandan, ?zellikle son y?llarda yeti?tiricilikte yem fiyatlar?ndan dolay? ya?anan olumsuzluklar avc?l?k stoklar?n?, dolay?s?yla d?? ticareti de etkilemektedir. Nitekim toplam üretim i?inde %49’luk paya sahip olan hamsilerin yakla??k yar?s?, ?a?a bal?klar?n?n ise neredeyse tamam? bal?k unu ve ya?? i?in kullan?ld???ndan herbivor ve omnivor türlerin yeti?tiricili?i gündeme gelmektedir. Bu ?al??mada daha ?ok istatistiksel kaynaklardan sa?lanan ikincil veriler ve bu konuda yap?lm?? ?al??ma sonu?lar?ndan yararlan?lm??t?r. Bu ?er?evede su ürünleri üretim ve d?? ticaretindeki geli?meler de?erlendirilerek, su ürünleri d?? ticaretinde kar??la??lan sorunlar ile bu sorunlara y?nelik ??züm ?nerilerinin tart???lmas? ama?lanm??t?r.