Aquaculture Production of Middle Eastern Countries

摘要

Bu ?al??man?n amac?, Zaman serileri analizi y?ntemiyle Orta Do?u ülkelerinin su ürünleri yeti?tiricili?inin 2030 y?l? i?in gelecek tahmini yapmakt?r. Ayr?ca, Orta Do?u ülkeleri i?in temel bile?en analizi (PCA) ve hiyerar?ik küme analizi (HCA) y?ntemleri ile su ürünleri üretim, ithalat, ihracat ve tüketim verilerine dayal? bir s?n?fland?rma ve kümeleme yapmakt?r. FAO (Birle?mi? Milletler G?da ve Tar?m ?rgütü)’nun 1950-2016 y?llar? aras?ndaki Orta Do?u ülkelerine ait su ürünleri istatistiklerinden yararlan?lm??t?r. Bu verilere zaman serileri, Ku?meleme ve Fakt?r analizi uygulanm??t?r. Zaman serisi analizi sonucuna g?re mevcut durum devam ederse, su ürünleri yeti?tiricili?i Kuveyt, Libya ve Suriye’de sona erecektir. Di?er ülkelerinde 2030 y?l? i?in üretim miktarlar? en dü?ük ürdün ve en yüksek M?s?r i?in tahmin edilmi?tir. Buna g?re, Orta Do?u ülkelerinde toplam su ürünleri yeti?tiricili?i üretim miktar? 2030 y?l?nda 4,8 milyon ton olaca?? tahmin edilmi?tir. PCA’ ne g?re PC1 i?in s?ras?yla K?br?s, Irak, ?srail, ürdün, Kuveyt, Lübnan, Suudi Arabistan, Türkiye ve Birle?ik Arap Emirlikleri iken, PC2 i?in Cezayir, M?s?r, ?ran, Umman, Tunus ve Yemen i?in yüksek oranda ili?kili bulunmu?tur. HCA’ne g?re ilk küme ürdün, Lübnan, Kuveyt, K?br?s, Irak iken 2. Kümede ?srail, Birle?ik Arap Emirlikleri, Cezayir, Tunus, Umman ve Yemen, 3. Kümede Suudi Arabistan, 4. Kümede ise ?ran, Türkiye ve M?s?r’dan olu?maktad?r. Bu ?al??man?n sonu?lar?na g?re, Orta Do?u ülkelerinin su ürünleri yeti?tiricili?i tür baz?nda daha ayr?nt?l? olarak incelenmelidir. Ayr?ca ülkelerin su ürünleri politikalar?nda gerekli düzenlemeler i?in tavsiye edilmektedir.