Salivary α-Amylase and Cortisol as Stress Biomarkers – Literature Review

摘要

Abstract Studies on the human body’s response to stress have shown a significant role of neurohormonal markers. The stress response is originally governed by two hormonal systems: the sympathetic nervous system (SNS) and the hypothalamic – pituitary – adrenal axis (HPA). Cortisol is well-known as a biological stress marker of the HPA activity. Initially, the cortisol level has been measured in blood serum; however, in the 1980s, the biological material used to assess its level became saliva. Since then, non-invasive saliva sampling became a method of choice in studies requiring cortisol measurement. The result of searching for a simple stress marker of sympathetic nervous sytem is α-amylase. This enzyme is produced by the salivary glands cells and therefore is an indirect product of the HPA axis, but its level is closely correlated with the sympathetic activity, and increased by the action of a physical and psychological stressor. Studies have confirmed the advantages of salivary α-amylase as a biomarker, such as reliability and a non-invasive, fast and simple sample collecting procedure. Streszczenie Badania nad odpowiedzi? organizmu na stres wykaza?y znacz?c? rol? markerów neurohormonalnych. Odpowied? na stres jest pierwotnie regulowana przez dwa systemy hormonalne: uk?ad wspó?czulny i o? podwzgórze–przysadkakora nadnerczy. Kortyzol jako biomarker pobudzenia osi podwzgórze–przysadka–kora nadnerczy w odpowiedzi na stres jest znany od dawna. Pocz?tkowo st??enie kortyzolu okre?lano na podstawie krwi. Dopiero w latach 80. XX w. materia?em do badań zosta?a ?lina. Od tego czasu nieinwazyjny pobór próbek ?liny sta? si? metod? z wyboru. Poszukiwania równie prostego biomarkera pobudzenia uk?adu wspó?czulnego podczas stresu doprowadzi?y do α-amylazy ?linowej. Enzym ten jest wytwarzany przez komórki gruczo?ów ?linowych, dlatego nie jest bezpo?rednim produktem osi podwzgórze–przysadka–kora nadnerczy, ale jego st??enie ?ci?le koreluje z aktywno?ci? uk?adu wspó?czulnego i zwi?ksza si? pod wp?ywem bod?ca fizycznego lub psychicznego. Badania dowiod?y, ?e st??enie tego enzymu w ?linie jest wiarygodnym wska?nikiem odpowiedzi uk?adu wspó?czulnego na stres, a procedura pobrania materia?u do badań jest szybka, prosta, powtarzalna i nieinwazyjna.