Czy mo?na modyfikowa? objawy menopauzalne? Badania pilota?owe efektów udzia?u w programie psychoedukacyjnym dla kobiet w wieku 48–54 lat

摘要

Cel pracy : Analiza okresu oko?omenopauzalnego uwzgl?dnia psychologiczne uwarunkowania wyst?puj?cych objawów; stosowane s? tak?e interwencje psychologiczne ukierunkowane na modyfikacj? sposobu do?wiadczania przej?cia menopauzalnego. Celem pracy by?a ocena efektywno?ci nowo opracowanego programu interwencyjnego oferowanego w formie zaj?? warsztatowych, który zawiera? oparte na faktach informacje o oko?omenopauzalnych zmianach hormonalnych i ich oddzia?ywaniu na stan zdrowia, a tak?e proponowa? metody prawid?owego rozpoznawania doznań p?yn?cych z cia?a, ich interpretacji i kontroli. Materia? i metody: Przeprowadzono badanie przekrojowe z dwiema grupami i powtórnym pomiarem. Uczestniczy?o w nim 60 kobiet w wieku 48–54 lat, w tym 30 (grupa S) wzi??o udzia? w programie interwencyjnym. Przed rozpocz?ciem programu obie grupy wype?ni?y: ankiet? demograficzn?, ?Moje samopoczucie” (Menopause Symptoms List – MSL), Kwestionariusz osobowo?ci typu D (DS-14), polsk? wersj? Menopause Representation Questionnaire (MRQ). W 2 tyg. po programie interwencyjnym wszystkie badane wype?ni?y ponownie MSL i MRQ. Uczestniczki programu ocenia?y go bezpo?rednio po zakończeniu zaj?? i 2 tyg. po nim. Wyniki: W grupie S zaobserwowano istotne zmiany (p < 0,001) objawów: spadek cz?sto?ci i intensywno?ci objawów wazomotorycznych i psychicznych oraz spadek intensywno?ci objawów somatycznych. Pojawi?y si? bardziej pozytywne postawy wobec menopauzy (p < 0,001); cz??ciej by?a ona traktowana jako nowa faza w ?yciu, której przebieg mo?na kontrolowa?. Wspomniane zmiany nie dotyczy?y kobiet, które nie uczestniczy?y w programie interwencyjnym. U wszystkich kobiet wska?niki osobowo?ci typu D istotnie statystycznie korelowa?y z wi?kszym nat??eniem objawów menopauzalnych. Wnioski: Weryfikowany program interwencyjny w istotny sposób zmieni? sposób, nat??enie objawów oraz postawy wobec menopauzy. Ze wzgl?du na krótki okres obserwacji efektów wskazana jest dalsza analiza skuteczno?ci programu. Objectives: Psychological interventions are effective ways to modify experience of menopause. They provide evidence-based data on menopausal transition and develop skills for symptoms’ management. The designed intervention programme included information on hormonal mechanisms, symptoms and the impact of menopause on health, and offered exercises aimed at recognition of bodily sensations and their control. A study was conducted to evaluate its effects. Design : Cross-sectional, with two-week follow-up. Material and methods: Women aged 48-54 yrs were recruited at meetings of non-governmental organizations and divided into 2 groups (study, n = 30 and control, n = 30). Participants filled in (time 1): demographic questionnaire, Menopause Symptoms List (MSL), Type D Personality Questionnaire (DS-14), Menopause Representation Questionnaire (MRQ). At time 2 (2 weeks after the intervention) all women filled in MSL and MRQ. The study group evaluated the intervention immediately after it and 2 weeks later. Results : The study group reported a significant (p < 0.001) decrease in intensity and frequency of vasomotor and psychological symptoms, and a decrease in intensity of somatic symptoms; more positive attitudes towards menopause (p < 0.001) were expressed. In both groups, a significant correlation was found for frequency and intensity of all types of symptoms and DS-14 scores (p < 0.001). Positive opinions on the workshop increased with the time. Conclusions: The findings indicate the potential to change experiences by the designed psychological intervention. A relatively short follow-up requires cautious interpretation of the effects of the programme.