Plasebo Etkinin N?robiyolojisi [Neurobiology of Placebo Effect]

摘要

Plasebo, tedavi edilen duruma y?nelik ?zgületkisi olmayan madde ya da y?ntem olarak tan?mlanm??t?r. Plasebo, ho?nutluk durumuna yol a?makta, t?pk? bir ilac?n etkisi gibi vücuttaki yolaklar arac?l???yla etkisini g?stermektedir. N?rog?rüntüleme y?ntemlerinin geli?mesi ile plasebonun beyin aktivasyonu, n?rotransmitterler ve hormonlar üzerinde ?e?itli de?i?iklikler olu?turdu?u g?zlenmi?tir. Plasebo cevab?n?n olu?mas?nda dopamin, serotonin, opioid sistemlerinin etkisi, plasebo etkisinin beklenti süreci ve ?dül d?ngüsü ile ili?kisi, farmakolojik ajanlar?n etki etti?i beyindeki baz? ?zgül merkezlerin plasebo cevab? s?ras?ndaki rolü ?al??malarda g?sterilmi?tir. Plasebo etkisi ile hipnozun etkisi aras?nda da benzerlikler vard?r ve hem plasebo hem de hipnoz yan?t?nda iyile?me beklentisi telkin fenomeni ile yak?ndan ili?kilidir. Telkin ve beklenti modelleri ile ili?kili olarak hem hipnoz hem de plasebo uygulan?m? sonras? beyinde benzer de?i?iklikler olu?mas? ilgi ?ekmektedir. Beyindeki n?rokimyasal yolaklar izole olarak de?il bir?ok ortak mekanizmalarla fonksiyonel etki olu?turmaktad?r. Bu nedenle plasebo yan?t?nda tüm bu mekanizmalar birbirleriyle ili?kili olarak g?rev alabilirler. Her ne kadar bir?ok fakt?rün etkisi oldu?u g?z ?nünde bulundurulsa da; plasebonun etkisini anlaman?n ve beyinde yapt??? de?i?iklikleri g?rüntüleyebilmenin, psikolojik fakt?rlerin hastal?klar?n olu?umunda ve tedavisindeki rollerini ayd?nlatmada ?nemli yeri vard?r.