Rehabilitasyon program?n?n ?izofreni hastalar?n?n klini?i, sosyal i?levselli?i ve ya?am kalitesi üzerindeki uzun d?nem etkileri: ?zleme ?al??mas?

摘要

Ama?: ?izofreni, ilerleyici karakterde, klinik, bili?sel, sosyal ve mesleksel bozulmaya yol a?an ciddi bir beyin hastal???d?r. Yüz y?ll?k ?al??malar? i?eren bir meta-analizin sonu?lar? ?izofreninin gidi? ve sonlanmas?n?n hala k?tü oldu?unu g?stermektedir. Farmakolojik ve psikososyal tedavilerin kombinasyonlar?n? i?eren kan?ta dayal? stratejilerle umut verici sonu?lar elde edilmekte ve ?izofreninin sonlanmas?yla ilgili beklentiler yükselmektedir. Bu ?al??mada, uygulanan ?ok boyutlu psikososyal giri?im program?n?n ?izofreni hastalar? üzerindeki etkilerinin program?n bitiminde ve ü?üncü y?lda incelenmesi ama?lanm??t?r. Y?ntem: ?al??maya, 18-65 ya?lar? aras?nda, ?izofreni tan?s? konmu?, daha ?nce ?ok boyutlu psikososyal giri?im program?na kat?lmam?? 60 hasta al?nm??t?r. Tüm hastalara alt? ayl?k program?n ba??nda, bitiminde ve ba?lang??tan sonraki ü?üncü y?lda Bak?rk?y Kronik Ruhsal Hasta Rehabilitasyon Formu, Pozitif ve Negatif Sendrom ?l?e?i, Morisky Uyum ?l?e?i, ?izofreni Hastalar? i?in Ya?am Niteli?i ?l?e?i, ??g?rünün ü? Bile?enini De?erlendirme ?l?e?i, Sosyal ??levsellik ?l?e?i, Yeti Yitimi De?erlendirme ?izelgesi uygulanm??; ?l?ümler birbiriyle kar??la?t?r?lm??t?r. Bulgular: Program?n bitiminde ve ü?üncü y?l ?l?ümlerinin ikisinde de programdan ?nce yap?lan ?l?ümlere g?re istatistiksel olarak anlaml? bir ?ekilde belirti ?iddetinin azald???, ila? uyumu ve i?g?rü düzeyinin artt???, hastane yat?? s?kl???n?n azald???, sosyal i?levselli?in ve ya?am niteli?inin artt??? saptanm??t?r. Tart??ma: Program süresince kullan?lan yap?land?r?lm?? psikososyal giri?imlerin hastalar?n i?g?rü düzeyini ve ila? uyumunu art?rd???, bunun da belirti ?iddeti ve hastaneye yat?? s?kl???nda azalma ile sonu?land??? g?rülmü?tür. Literatürde sosyal ve mesleksel i?levsellikte azalman?n en ?nemli nedeni olarak g?sterilen negatif belirtilerde düzelme sa?lanmas?, sosyal i?levselli?i ve ya?am niteli?ini ?l?en ?l?ek puanlar?ndaki art???n nedeni olabilir. Ayr?ca programda ba??ms?z ya?ama becerileri, ki?ileraras? ili?kiler, günlük ya?am etkinlikleri, sosyal ili?ki ve davran??lar gibi alanlara y?nelik tekniklerin yo?un olarak kullan?lmas?n?n bu sonuca katk? sa?lad??? dü?ünülmektedir. Sonu?: ?al??ma sonu?lar? uygulanan program?n etkili oldu?unu ve bunun ü?üncü y?lda da devam etti?ini g?stermi? olmas? ve ülkemizde henüz kurulmakta olan toplum temelli psikiyatri sistemine ge?i? sürecinde a??lan toplum ruh sa?l??? merkezlerine model olmas? a??s?ndan ?nemlidir.