O CIĄGŁOŚCI W ZYGMUNTA BAUMANA REFLEKSJI NAD KULTURĄ

摘要

Powroty i kontynuacje to tytuł zbioru, który grono uczniów, współpracowników, przyjaciół złożyło w darze obchodzącemu wówczas siedemdziesiąte urodziny Autorowi. Trudno o zarazem bardziej celne i krótsze wyrażenie myśli oddającej stałą obecność badań nad „kulturą" w twórczości autora książki Kultura a społeczeństwo. Preliminaria (1966). Jak sądzę, można zasadnie argumentować, że główny motyw tej pracy, opublikowanej jako ostatnia przed wymuszoną przez pomarcowe represje emigracją autora, stale powraca w jego pracach późniejszych. Co więcej, widniejące w jej podtytule „preliminaria", określenie wskazujące na rodzaj zobowiązania do dokończenia badań teoretycznych w tym obszarze, przejścia do teorii właściwej, pozwalającej wymazać zdanie o „organicznie niedokończonym charakterze" (Bauman 1966, s. 27) powstałej wówczas analizy, to znak ciągłości jego dzieła.Właśnie przede wszystkim kontynuacji idei zawartych w tej wczesnej pracy i uporczywego powracania do tematu kluczowego dla rozumienia kondycji ludzkiej będę poszukiwał wśród bogactwa późniejszych przemyśleń Baumana. Oczywiście ryzykowna to strategia w przypadku autora tak płodnego, za którego myślą materializującą się we wciąż nowych publikacjach nadążyć wprost nie sposób.%The article offers a synoptic analysis of the cultural co-ordinate of Zygmunt Bau-man's sociological thinking. The analysis has been undertaken in order to substantiate a claim that despite of Bauman's wide and changing interests his scholarship reflects remarkable consistency and continuity of theme and approach than meet the eye. It is argued that the crucial factor, which underlies such a development in Bauman's theoretical project, bears upon his firm view on "culture". In this context a particular attention is given to his conceptualization of this notion as the two-sided on-going process responsible both for ordering social life and at the same time for offering of a creative challenge to what has been thereby established as fixed and sedimented. In effect, Bauman's view on culture allows articulating the universal human predicament of ambivalent structured/structuring nature of human activity discernible in every part of social life.