Pory roku a zbiorowisko grzybów zasiedlających pniaki czeremchy amerykańskiej

摘要

Czeremcha amerykańska (Prunus serotina Ehrh.) zaliczana jest do najważniejszych gatunków inwazyjnych w ekosystemach leśnych Polski. Populacje tego gatunku dynamicznie rozwijają się przede wszystkim w drzewostanach sosnowych (Pinus sylvestris L.), a ich masowy pojaw w podszycie ogranicza odnawianie się i wzrost rodzimych gatunków drzew i krzewów [Starfinger i in. 2003; Juhász 2008; Głowacka 2014]. Ograniczenie występowania populacji gatunków inwazyjnych jest niezbędne w celu ochrony rodzimych gatunków [Najberek, Solarz 2011]. Zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych należy do trudnych, a także czaso- i kosztochłonnych zadań gospodarki leśnej [Marciszewska i in. 2018]. Dotychczas nie opracowano skutecznych metod zwalczania czeremchy amerykańskiej [Namura-Ochalska 2012]. Stosowany jest sposób mechaniczny, na który składa się m.in. wycinanie czeremchy, jej wyrywanie i obrączkowanie. Można także zastosować łączenie metody mechanicznej z chemiczną, np. obrączkowanie i opryskiwanie, wycinanie i stosowanie herbicydów dolistnie, co w Roztoczańskim i Kampinoskim Parku Narodowym okazało się skuteczne w walce z inwazją czeremchy [Namura-Ochalska, Borowa 2015; Tittenbrun, Radliński 2017]. Znaczną efektywność wykorzystywania herbicydów do ograniczania populacji czeremchy potwierdzili także Van der Meersschau i Lust [1997]. W polskich lasach obowiązują ograniczenia w stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin [Namura-Ochalska 2012], stąd alternatywę w stosunku do nich powinny stanowić metody biologiczne. Naukowcy wskazują na potencjał grzyba Chondrostereum purpureum (Pers.) w ograniczaniu populacji czeremchy amerykańskiej [Van den Meersschaut, Lust 1997; de Jong 2000; Roy i in. 2010]. Jednym z biopreparatów do walki z czeremchą jest BioChon - zawiesina grzybni Ch. purpureum [de Jong 2000]. Poza rolą Ch. purpureum w zwalczaniu czeremchy niewiele doniesień naukowych odnosi się do grzybów związanych z czeremchą amerykańską. Badania prowadzone w Kampinoskim Parku Narodowym dostarczyły informacji dotyczących grzybów wielkoowocnikowych związanych z martwym drewnem czeremchy [Namura-Ochalska, Borowa 2015; Marciszewska i in. 2018]. Brakuje natomiast informacji na temat zbiorowisk grzybów mikroskopowych zasiedlających drewno czeremchy amerykańskiej oraz zmian zachodzących w tym zbiorowisku wraz z następującymi po sobie porami roku.