Wieloletnie zmiany składu gatunkowego drzewostanów o podwyższonym reżimie ochronnym w Puszczy Augustowskiej i Puszczy Knyszyńskiej

摘要

Obserwacje i badania lasów pierwotnych oraz zbliżonych do pierwotnych pozwalają sprostać wyzwaniom związanym z kształtowaniem struktury drzewostanu odpowiedniej z punktu widzenia zachowania różnorodności biologicznej przy jednoczesnym utrzymaniu wydajności produkcyjnej lasów. W prawidłowym postępowaniu hodowlanym ważne jest racjonalne naśladowanie obserwowanych zjawisk naturalnych oraz respektowanie wymagań ekologicznych odnawianych gatunków, co wyraźnie zmniejsza ryzyko hodowlane. W ostatnich dekadach obserwujemy znaczące zmiany składu gatunkowego drzewostanów zbliżonych do naturalnych, we wszystkich ich warstwach. Puszczańskie kompleksy leśne, takie jak Puszcza Knyszyńska czy Augustowska, mogą stanowić wartościową bazę do badań ekologicznych, do tej pory niewykorzystywaną. Podstawą tego typu badań są stałe powierzchnie badawcze [Sokołowski 2006; Paluch 2015], które mogą wspomóc ocenę możliwości zbliżenia działań hodowlanych do naturalnych procesów ekologicznych, przy zachowaniu celów gospodarczych i ochronnych (funkcje wiatrochronne, glebochronne, krajobrazowe i inne) [Paluch 2015]. Zmiany składu gatunkowego i struktury drzewostanów (w tym rozwoju odnowień naturalnych) w obiektach wyłączonych spod bezpośredniego wpływu człowieka mogą mieć także istotne znaczenie dla celów i przedmiotów ochrony w obiektach chronionych oraz dla zbliżania postępowania hodowlanego do procesów naturalnych.