Redukcja przyrostów rocznych daglezji zielonej i sosny pospolitej w zależności od warunków termiczno-pluwialnych w Nadleśnictwie Kędzierzyn

摘要

Przyrosty roczne drzew są zależne od wielu kompleksowo działających czynników, wśród których najbardziej istotne są warunki meteorologiczne, siedlisko oraz wiek drzew [Biniak-Pieróg i in. 2016; Bilous i in. 2017]. Złożonym problemem jest ustalenie, w jaki sposób drzewa różnych gatunków reagują na każdy z tych czynników [Fritts 1976]. Aktualnie szczególnie problematyczne stają się czynniki antropogeniczne - silnie niesezonowe stresy środowiskowe, np. emisje przemysłowe wywołujące perturbacje w modelu przyrostowym drzew zakodowanym dla danego regionu [Zielski, Krąpiec 2009]. Daglezja zielona i sosna pospolita były w Polsce przedmiotem wielu badań z zakresu dendroekologii [Cedro 2001; Feliksik, Wilczyński 2003, 2004a, b, 2008; Feliksik, Wilczyński 2007; Barniak, Krąpiec 2009; Sensuła i in. 2015]. Daglezja pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej, gdzie występuje na rozległym obszarze, ciągnącym się od górzystych terenów Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie do wybrzeży Kalifornii w USA, o dużym zróżnicowaniu warunków siedliskowych. Do Polski gatunek ten trafił w połowie XIX wieku i obecnie występuje na terenie 383 nadleśnictw, we wszystkich regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych [Bijak 2017]. Do dzisiaj w obecnych granicach Polski zlokalizowane są badawcze powierzchnie introdukcyjne tego gatunku założone w połowie XIX wieku [Feliksik, Wilczyński 2008]. Sosna pospolita odgrywa dominującą rolę w strukturze gatunkowej lasów Polski, występuje na blisko 60% powierzchni lasów. Charakteryzuje się bardzo szerokim zasięgiem występowania i jest dość jednolita morfologicznie.