NEW OCCURRENCES OF THE CRANDALLITE GROUP MINERALS IN SEDIMENTARY ROCKS OF POLAND

摘要

Using phase and chemical analyses, four new occurrences of phosphates of the crandallite group have been found in sedimentary rocks of Poland: in Liassic claystone and siltstone from the N margin of the Holy Cross Mts (the mines "Jakubow" and "Zarnow II") and in Carboniferous tonsteins from the Lublin Coal Basin (borehole Ostrow-23, the "Bogdanka" mine). In the first two occurrences the phosphates represent intermediate members of the crandallite-gor-ceixite series, in the next two the composition is more complex — within the crandallite-gorceixi-te-goyasite series. The minerals identified are cryptocrystalline and distributed randomly in the rock mass. The phosphates from the Liassic of the Holy Cross Mts carry higher amounts of REE (particularly La, Ce, Nd), while in those from the Lublin Coal Basin the content of these elements is in norm.%Przy zastosowaniu analizy fazowej i chemicznej udokumentowano cztery nowe wystąpienia fosforanów grupy crandallitu w zasobnych w kaolinit skałach osadowych Polski: w liasowym iłowcu i pyłowcu z N obrzeżenia Gór Świętokrzyskich (odpowiednio kopalnie „Jakubów" i „Żarnów II") oraz w tonsteinach z Lubelskiego Zagłębia Węglowego (odwiert Ostrów-23 i kopalnia „Bogdanka"). W dwu pierwszych wystąpieniach minerały te reprezentują człony pośrednie szeregu cran-dallit-gorceixyt, w następnych zaś — ich skład jest bardziej złożony: crandalli-towo-gorceixytowo-goyazytowy. Zidentyfikowane minerały są wykształcone kryp-tokrystalicznie, a ich rozmieszczenie w skałach jest nierównomierne. W utworach liasu NE obrzeżenia Gór Świętokrzyskich są one nośnikami pierwiastków ziem rzadkich (zwłaszcza La, Ce, Nd), podczas gdy występujące w utworach karbonu LZW nie wykazują podwyższonych ich ilości.