OLIVENITE-ADAMITE SOLID SOLUTION FROM OXIDATION ZONE IN RĘDZINY (WEST SUDETES, POLAND)

摘要

An extensive hydrothermal polymetallic mineralization with a well developed oxidation zone rich in secondary minerals occurs in dolostones several hundred meters from the Karkonosze granite at Rędziny. Using XRD and FTIR methods, mineral phases representing transitional members of the olivenite-adamite solid solution have been identified. Electron microprobe analyses reveal the most common varieties to be zincian olivenite and cuprous adamite with compositions ranging from (Cu_(1.17)Zn_(0.83))(AsO_4)(OH) to (Zn_(1.38)Cu_(0.62))(AsO_4)(OH). The two minerals are subordinate in the weathering zone which can be characterized as having been a zone of low Cu~(2+) and Zn~(2+) activity and with mineralizing solutions of increased pH. A high Ca~(2+) concentration due to the ubiquitous presence of carbonate rocks resulted in the expansion of the stability field of another arsenate, conichalcite (or Zn-bearing conichalcite), which is a common mineral there.%W dolomitach rędzińskich występuje obszerny, hydrotermalny zespół mineralizacji polimetalicznej oraz równie bogaty zespół mineralizacji wtórnej. Metodami XRD i FTIR zidentyfikowano minerały będące ogniwami pośrednimi pomiędzy olivenitem a adamitem tworzącymi ze sobą roztwór stały. Na podstawie analizy w mikroobszarze (WDS) określono skład chemiczny poszczególnych członów. Najczęściej spotykanymi odmianami są cynkowy olivenit i miedziowy adamit o następujących skrajnych składach chemicznych: (Cu_(1,17)Zn_(0,83))(AsO_4)(OH) i (Zn_(1,38)Cu_(0,62))(AsO_4)(OH). Niewielki udział olivenitu i adamitu w strefie utlenienia w Rędzinach związany jest z mniejszą aktywnością jonów Cu~(2+) i Zn~(2+) w roztworach mineralizujących i podwyższeniem pH środowiska. Obecność skał węglanowych w Rędzinach i duże stężenie jonów Ca~(2+) wpływa korzystnie na rozszerzanie termodynamicznego pola trwałości innego arsenianu, konichalcytu lub też jego cynkowej odmiany i w konsekwencji powszechną krystalizację tego minerału.