Prevalencija pet farmakolo?ki najzna?ajnijih CYP2C9 i CYP2C19 alelenih varijanti u populaciji Republike Srpske u Bosni i Hercegovini

摘要

Citokrom P450 (CYP) visokopolimorfna je superobitelj enzima s klju?nom ulogom u metabolizmu lijekova, masnih kiselina, steroida i ksenobiotika. U okviru spomenute skupine enzimi CYP2C9 i CYP2C19 prepoznati su kao klini?ki va?ni jer sudjeluju u prvoj fazi metabolizma lijekova te mogu dovesti do neadekvatnoga terapijskog odgovora, toksi?nosti i pojave odre?enih bolesti. Cilj istra?ivanja je bio odrediti genotipove i prevalenciju alela u 216 nasumice odabranih zdravih ispitanika u populaciji Republike Srpske (Bosna i Hercegovina), te rezultate usporediti s drugim populacijama. Genotipovi enzima CYP2C9 i CYP2C19 odre?eni su metodom lan?ane reakcije polimeraze u realnom vremenu (eng. real-time PCR). Prema protokolu proizvo?a?a, kori?tene su Taqman po?etnice i probe (engl. Taqman SNP genotyping assay). Kod CYP2C9, u?estalosti alela *2 i *3 su 13,6 odnosno 7,4 %. Od 216 sudionika, njih ?etvero (1,86 %) spori su metabolizatori, a ve?ina njih (62,03 %) normalni metabolizatori. ?to se ti?e CYP2C19, u?estalosti alela *2 i *17 su 16,2 odnosno 20,4 %. Od ukupnoga broja sudionika, njih devet (4,17 %) spori su metabolizatori, njih 57 (26,39 %) brzi metabolizatori, a devet je sudionika (4,17 %) okarakterizirano kao ultrabrzi metabolizatori. U usporedbi s podatcima o u?estalosti genotipova i alelnih varijanti CYP2C9 i CYP2C19 u drugim europskim populacijama, dobiveni rezultati pokazali su veliku sli?nost. Rezultati ovog istra?ivanja upu?uju da bi odre?ene terapije trebale uzeti u obzir utvr?ene fenotipove CYP2C9 i CYP2C19 prilikom procjene individualnih rizika i dobrobiti primjene.