Acute Phase Proteins as Inflammatory Markers in Selected Diseases and in Treatment Attenuation in the Oral Cavity – Literature Review

摘要

Streszczenie Bia?ka ostrej fazy to czu?y, nieswoisty wska?nik stanu zapalnego wywo?anego zaka?eniem, urazem lub zabiegiem operacyjnym. Wykorzystywane s? jako wska?nik diagnostyczny w wielu jednostkach chorobowych, m.in. w cukrzycy, nadci?nieniu t?tniczym, reumatoidalnym zapaleniu stawów, alergii, depresji, a tak?e s?u?? do monitorowania podj?tej terapii. Ich st??enie w osoczu zwi?ksza si? podczas wysi?ku fizycznego oraz w czasie ci??y. Rol? bia?ek ostrej fazy jest m.in.: ograniczanie reakcji zapalnej organizmu, neutralizacja proteinaz, ograniczenie penetracji i rozprzestrzeniania si? drobnoustrojów wewn?trz organizmu, udzia? w procesie krzepni?cia i fibrynolizy, aktywacja komplementu oraz wp?yw na aktywno?? komórek immunologicznych. W obr?bie jamy ustnej zwi?kszone st??enie osoczowych bia?ek ostrej fazy wyst?puje w periodontopatiach, aktywnych klinicznie zapaleniach oko?owierzcho?kowych, chorobach p?cherzowych, zapaleniu ?linianek i stomatopatiach protetycznych przebiegaj?cych z nadka?eniem grzybiczym. Miejscowe zwi?kszenie si? liczby bia?ek ostrej fazy mo?na wykry? w zapalnie i martwiczo zmienionej miazdze. Okre?lenie zmian ich st??eń jest przydatnym narz?dziem w ocenie przebiegu gojenia ran po operacyjnym usuni?ciu z?bów m?dro?ci, skuteczno?ci leczenia chirurgicznego i farmakologicznego ropni z?bopochodnych. Abstract Acute phase proteins (APP) are known as sensitive and nonspecific markers of inflammation caused by infection, trauma and surgery. They are used in diagnostic process of many diseases e.g. diabetes, hypertension, rheumatoid arthritis, allergy, depression and in therapy monitoring. Their serum level increase on exertion and gestation. Acute phase proteins participate in: limitation of the inflammatory reaction, proteinases neutralizing, reducing microorganism penetration and extention inside the organism, blood clotting and fibrynolytic activities, complement activation and affection of the immune cells activity. The elevated levels of app in serum are observed in patients with periodontal diseases, symptomatic periodontitis, aphtoid diseases, salivary gland inflammation and Candida-associated denture stomatitis. Local elevation of APP is noted in inflamed and necrotic pulp. APP estimation is also useful in wound healing after wisdom tooth removal monitoring and surgical and pharmacological treatment effectiveness evaluation.