WRAŻLIWOŚĆ (NIE TYLKO) ARTYSTYCZNA

摘要

This article starts with an analysis of sensitivity, which is a two-sided trait. We value and admire sensitive people, but we may also consider them to be weak individuals, unable to cope. An overly intense reception of the world can sometimes lead to alienation. In today's computerized, rationalized world, where efficiency matters above all, feelings can be a burden; reflection postpones immediate success. However, academic knowledge and artistic creativity require sensitivity to the world and the individualization of thinking and feeling. In considering philosophical ideas and the findings of researchers of the human mind, the author demonstrates that sharpened sensitivity and being different are essential traits of the creative attitude, while their lack testifies to a society's regression.%Do wrażliwości z jednej strony odnosimy się pozytywnie, kojarząc ją z empatią, głębokim odczuwaniem i współczuciem, z drugiej - osobom wrażliwym przypisujemy pewną niedojrzałość, niestabilność emocjonalną, nieadekwatny, przeniknięty na wskroś emocjami odbiór rzeczywistości. W pewnym sensie naznaczona emocjonalnością jednostka przez zbyt intensywny odbiór świata sama skazuje się na alienację, wykluczenie i niezrozumienie. Odczuwanie więcej i mocniej oznacza bowiem szczególnie trudną egzystencję. Nierzadko o osobach wrażliwych mówimy, że są „słabe", „niedostosowane", podczas gdy cecha ta, paradoksalnie, jest ich siłą. Jak trafnie pisze Barbara Skarga (1997, s. 152): „wrażliwość pogłębia poczucie tożsamości". Namysł nad tą dyspozycją poznawczą w dobie postępującej technicyzacji i informatyzacji świata ponowoczesnego jest szczególnie cenny, gdyż nadmiarowość informacyjna może w prosty sposób prowadzić do anestezji, desensytyzacji, a w konsekwencji obojętności.