Metabolic syndrome risk and mental health: Relationship with physical activity and physical fitness in Flemish adults

摘要

Het metabool syndroom vertoont wereldwijd een hoge, stijgende prevalentie, en gaat gepaard met een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen, type II diabetes en vroegtijdige dood. Psychologische stress vormt eveneens een belangrijke publieke gezondheidsbedreiging omwille van de hoge prevalentie en de geassocieerde gezondheidsrisico’s, waaronder depressie, angststoornissen, en het metabool syndroom. Op basis van bepaalde biologische processen, zouden, naast stress, ook fysieke activiteit en fysieke fitheid, een causale rol kunnen hebben in de ontwikkeling van het metabool syndroom. Bovendien ondersteunen bepaalde theorieën mogelijke positieve effecten van fysieke activiteit op stress. De studie van de onderlinge relaties tussen fysieke activiteit, fysieke fitheid, stress en het metabool syndroom is dus een belangrijke bron van informatie voor de ontwikkeling van effectieve preventiestrategieën tegen stress en het metabool syndroom. Het voornaamste doel van deze thesis bestond eruit deze onderlinge relaties te onderzoeken in een populatie van Vlaamse volwassenen tussen 18 en 75 jaar. Voorafgaand werden echter een aantal computergestuurde psychologische vragenlijsten en een nieuw geconstrueerde continue risicoscore voor het metabool syndroom onderzocht op respectievelijk betrouwbaarheid en validiteit. De eerste studie toonde aan dat de computergestuurde versie van vijf verschillende psychologische gezondheidsvragenlijsten als een betrouwbaar alternatief voor de originele versie mag gebruikt worden in een algemene volwassen populatie. Vervolgens werd aangetoond dat een continue risicoscore van het metabool syndroom, geconstrueerd om een aantal beperkingen van reeds bestaande binaire definities op te vangen, een valide instrument is voor epidemiologisch onderzoek. In de vier relatiestudies konden we, evenwel hun cross-sectioneel karakter in het achterhoofd houdend, vooreerst besluiten dat sportparticipatie door middel van positieve effecten op sociale steun en coping, een vermindering van stress, angst en depressie kan veroorzaken. Verder kan een vermindering van sedentair gedrag resulteren in een risicoverlaging voor het metabool syndroom, supplementair op een risicoverlaging door een toename in matige tot intense fysieke activiteit. Wat betreft fysieke fitheid kan een hogere spierkracht bij vrouwen eveneens beschermend zijn tegen het metabool syndroom, bovenop een beschermend effect van een goede aerobe fitheid, terwijl bij mannen enkel een mogelijk beschermend effect van aerobe fitheid tegen het metabool syndroom werd gevonden. Tenslotte toonde een causaal model aan dat het beschermend effect van matige tot intense fysieke activiteit tegen het metabool syndroom voornamelijk zou veroorzaakt worden door een toename in fysieke fitheid.