The Poetics of Sainthood in Interwar Catholic Literature: A Reading of Sous le soleil de Satan and The Power and the Glory

摘要

James Chappel, De poëtica van het heilige in het moderne katholicisme : een lectuur van Sous le soleil de Satan en The Power and the Glory In het twintigste-eeuwse katholicisme werden de mystiek en de romankunst tegelijkertijd (opnieuw) populair. In deze bijdrage behandel ik beide fenomenen in één greep. Welke esthetische, filosofische en theologische opvattingen moesten er in stelling worden gebracht om de mystieke spiritualiteit naar de romanvorm te vertalen ? Die overdracht sprak niet vanzelf : sinds de negentiende eeuw was de roman immers het karakteristieke genre van de burgerlijke en profane moderniteit. Lang tevoren was de hagiografie de ideale representatievorm van het heilige geweest. Ook voor twintigste-eeuwse katholieke theoretici van de esthetica zoals Jacques Maritain bleef die hagiografische vorm verleidelijk. De atheïst Georg Lukács dacht er anders over : voor hem had de opkomst van de roman de hagiografie voor altijd onmogelijk gemaakt. Aan de hand van twee klassieke katholieke romans uit deze periode (Sous le soleil de Satan van Georges Bernanos en The Power and the Glory van Graham Greene) wil ik aantonen dat de katholieke romanciers paradoxaal genoeg het gelijk bewezen van Lukács. De mystiek kon alleen maar naar de romanvorm worden vertaald door de uiterste grenzen op te zoeken van de orthodoxie – zowel van de kunst als van het geloof.