YAŞAMA GÖREVLE BAKAN BİR YALNIZ

摘要

Uluslararası Bakalorya Programı, A1 Dersi kapsamında hazırlanan bu bitirme tezinde, Orhan Kemal’in Murtaza adlı yapıtında, görev algısının odak figür Murtaza aracılığıyla nasıl işlendiği incelenmiştir. Murtaza yapıtının seçilme sebebi, topluma ait gözlemlerin absürt, sıra dışı birinin odak figür seçilerek aktarılmasıdır. Özellikle bu yapıtında toplumsal gerçekliğe ciddi eleştiriler yapan yazar, bu eleştirilere olay örgüsünde doğrudan yer vermemiş; bunları satır aralarında, yan figürler aracılığıyla işlemiştir. udOrhan Kemal’in görev algısı izleğini odak figür Murtaza’nın kimliğinde bu kadar baskın kullanmasının sebebi, bu algıyı yaşamının her kesitine yansıtmaktır. Tezin ilk bölümünde görev algısının sebepleri incelenmiştir. Bu sebeplerin odak figürün dayısı Kolağası Hasan Bey ve devlet kurumu olduğu ileri sürülmektedir. İkinci bölümde odak figürün iş ilişkilerinde görev algısının etkileri incelenmiş; aşırı disiplinli yapısı sebebiyle iş ortamında istenmeyen kişi ilan edildiği gösterilmiştir. Üçüncü bölümde, ailesiyle olan ilişkileri odak figürün görev algısıyla paralel incelendiğinde, Murtaza’nın aile ilişkilerinde sevgi barındırmadığı hatta acımasız tutumunun kızının ölümünün doğrudan sebebi olarak karşımıza çıktığı, karısıyla kopuk bir iletişiminin sebebi olduğu saptamalarında bulunulmaktadır. Odak figürün toplumla olan ilişkisi irdelendiğinde ise lakayt, torpile ve rüşvete yatkın toplum yapısının tam zıddı bir çizgide olması sebebiyle, toplumun dışında yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Görev algısının ortaya çıkardığı sonuçların üzerinde durulan son bölümde ise aşırıya kaçan bu algının sadece kendisini yalnız bir figür kılmadığı; iki oğlunun karakterinin de olumsuz yönde etkilenmesiyle sonuçlandığı öne sürülmüştür.