Türk Romanında Flanör Düşüncenin Eleştirel İki Yorumu : Aylak Adam ve Aylaklar

摘要

Bu çalışma, modernitenin oluşturduğu tiplerden biri olan aylakların, Türkudromanına etkisini Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam ve Melih Cevdet Anday'ın Aylaklarudeserleri üzerinden incelemektedir. Moderniteyle gelen değişimlerin mekâna, zamana,udtopluma ve bireye etkisinin ele alındığı ve modernleşmenin, başkenti olan Paris'tenudbaşlayarak, edebî eserlere ve Türk edebiyatına tesirlerinin irdelendiği tez, aylaklığaudkarşı toplumdaki iki farklı bakış açısını ortaya koymaktadır. Paris modernleşmesininudardından, modern olana alışma sürecinde ortaya çıkan yeni tiplerden flanörünudaylaklığı, bazı eserlerde modern olana başkaldırı ve bir duruş olarak görülürken, bazıudeserlerde flanörler bir meşgaleye sahip olmamasıyla yerilir. Tez, aylaklığa bakışınudTürk romanında da aynı şekilde teşekkül ettiğini ileri sürer. Bu görüşlerden eldeudedilen ise, Türk romanında aylaklık durumunun iki kutbunu gösteren Aylak Adam veudAylaklar'ın flanör düşünce ve çalışma felsefeleri bağlamında incelenerek; dönemudromanlarında toplumun yeniye, yeni çalışma tarzlarına, aylaklığa ve mirasyediliğeudolan tavrıdır. Aylak Adam'da aylaklığın bazen bir başkaldırı bazen de toplumunuddışlamasına bağlı olarak bireyin yabancılaşması sonucu ortaya çıkan bir durumudolarak verildiği ve kahramanın aylak olmasının ona ait olumsuz bir durum olmadığıudroman bağlamında açıklanmıştır. Aylaklar romanında ise, birden fazla aylakudkarakterin aylaklık durumlarının olumsuz olarak gösterilmekten öte, işsizliğin büyükudbir eksikliğe tekabül ettiği, romana dayanarak ileri sürülmüştür, roman Marks’ınudFransa’daki başıboşlar için kullandığı ve geliştirdiği lümpen kavramıyla bağlantılarudkurularak değerlendirilmiştir.