Nafarroako ondare arkeologikoa balioztatzeko saiakeran, lan honetan,“Instalazio produktiboen arkeologia gizarte aurrekapitalistetan” izenburupean,“Leitzako Sarasaingo Burdinolak: proiektu proposamena” lana aurkeztuko dugu.Nafarroa ipar-mendebaldeko mendialdeko burdinola konkretu baten identifikazio,informazio bilketa eta miaketa planteatuko dira, etorkizunerako proiektu zabalago batensarrera gisa. Honetarako, arkeologiaren metodologia eta baliabideei jarraiki, hainbatpausu ematen saiatuko gara. Batetik, Nafarroako ondare arkeologikoaren deskribapenbat eginen dugu, egungo egoeraren erantzule zuzena baita. 2005ean argitaratutakoNafarroako Ondare Legea Estatu mailan azkenetarikoa izan da, bere partikularitateakbarne. Partikularitate hauetariko bat lanen gehiengoak Foru Erkidegoaren erdihegoaldeanegin direla izanen da eta aztertu beharreko eskualdean ondorioz hutsunenabarmena antzemanen dugu.Sarasaingo burdinolak Leitzako udalerrian kokatzen dira, burdinolak diogu,miaketaren emaitzetako bat bi produkzio gune ezberdinen aurkikuntza izan baita.Zehazki Leitzalarrea bezala ezaguna den ingurunean aurkituko ditugu, Sarasain etaErroizteko ibaien artean. Ikerketa lan honetan, beharrezko tresna tokiko toponimia etahonen azterketa izanen dira, mendeetan zehar fosilizaturik gelditu diren izenakidentifikatzeko gai izan baikara honen bitartez. Bisibilitate eta orografia zaileko guneenmiaketarako beharrezko den heinean, artxibo historikoen kontsulta ere beharrezkoasuertatuko da. Izan ere dokumentu historikoetatik ateratako toponimoak, esan dugunez,egun erabiliak izaten jarraitzen dute. Horrela hainbat dokumenturen bitartezburdinolaren ustiapen bide eta mugak identifikatzeko gai izanen gara.Informazio iturri hurbilen kontsultak, miaketa estrategia antolatzeko bideaemango digu beraz, lanaren muinera iritsiz. Zehaztutako mugenpean Sarasaingoibaiaren inguruan antolatuko da miaketa estrategia, lurrazalaren miaketa estrategiakselektiboa izan beharko du hortaz, edota gutxienez zuzendua, inguruneak etalandarediak baimentzen duen heinean. Hau da, burdinolaren behar hidraulikoetanoinarriturik, miaketaren helburua ibai ertzetako estruktura eta zepa arrastoak aurkitzeaizanen da. Aurkeztuko dugun lan honetan, lehenengo miaketan lortutako emaitzakazalduko ditugu. Bi burdinolen estruktura eta zepadietaz gain, hauen biziraupenerakobeharrezko ziren bestelako elementuak ere identifikatu ditugu (zubiak, mea zuloak,txondor plazak...). Elementu guzti hauekin, metodologiari jarraiki, unitate ezberdinakidentifikatuko ditugu, hauen iterpretapena egiteko saiakeran.Sarasaingo burdinolen miaketak beraz emaitza positiboak emanen ditu, proiektuproposamena aurrera ateratzea ahalbidetuz. Ikusiko dugunez, bi ondorio nagusi aterakoditugu. Batetik, burdinolek produkzio konplexu osoa osatzen zutenaren ideia,ingurunearekin harreman zuzenean (egurraren zikloa, uraren zikloa, mineralaren zikloa,bide-sarea...) eta bestetik, ondarearen balorizazioaren beharraren ideia, ikerketahistoriko-arkeologikoan oinarrituz. Eskualde honetan ondarearekiko dagoensentsibilizazio eta ezagutzari dagokionean hutsunea handia izanik.
展开▼
