Well-being of Family Caregivers in Flanders: The Relationships between Social Support, Sense of Coherence, Engagement and Well-being

摘要

De wetenschappelijke literatuur toont aan dat het verlenen van zorg een effect heeft op het welzijn van zorgverleners. Mantelzorgers vormen een belangrijke groep zorgverleners binnen de totale zorg voor de mensen met een ziekte of handicap. Het welbevinden van mantelzorgers is het motief van dit onderzoek. Met deze cross-sectionele studie onderzoeken we de relatie tussen enerzijds sociale steun, sense of coherence en anderzijds het welbevinden van mantelzorgers en of bevlogenheid functioneert als een mediator in deze relatie. Het Job Demands – Resources model (Bakker, Schaufeli, & Demerouti, 1999) levert de theoretische achtergrond.De gemeentebesturen of de OCMW’s die een toelage aan mantelzorgers geven, de erkende mantelzorgorganisaties, OU-studiecentra en de Gezinsbond ontvingen per e-mail een verzoekbrief. Met hun medewerking kregen mantelzorgers een brief met de vragenlijst. In het totaal retourneerden 611 mantelzorgers de vragenlijst en 46% van de ingediende vragenlijsten kwam in aanmerking voor analyses. Voor deze survey is een vragenlijst opgesteld. Deze vragenlijst bevat gevalideerde meetinstrumenten voor de onderzoeksvariabelen. Bevlogenheid is gemeten met de Werkbelevingslijst (UBES) (Schaufeli & Bakker, 2003b, 2003c). Sense of coherence is bepaald met de verkorte, Nederlandse versie van "the Orientation to Life Questionnaire" (Antonovsky, 1983, 1987; Datta, Marcoen, & Poortinga, 2005). Sociale steun is gemeten met de subschaal Interactie Positief van de Sociale Steun Lijst-Interacties (SSL-I) (Savelkoul & Van Sonderen, 2007a). De General Health Questionnaire (GHQ–12) (Koeter & Ormel, 1991) en de Schaal voor de Tevredenheid met het Zorgverlenen’ (TMZ) (Spruytte, Van Audenhove, & Lammertyn, 2001) bepalen het welbevinden van mantelzorgers. Sense of coherence en bevlogenheid hangen significant positief samen met mentaal welzijn en significant negatief met psychisch onwelbevinden. Het verband tussen sense of coherence en bevlogenheid is ook significant positief. Sociale steun verliest de significante correlatie met welbevinden in de lineaire regressie met de andere variabelen. Bevlogenheid medieert de relatie tussen sense of coherence en welbevinden, maar niet tussen sociale steun en welbevinden. Er is geen evidentie gevonden voor een positieve relatie tussen sociale steun en bevlogenheid.Een besluit van dit onderzoek is dan dat de mantelzorgers meer welbevinden kunnen ervaren naarmate de bevlogenheid en/of de sense of coherence toenemen. Hun gezondheidsklachten verminderen en hun voldoening met het verlenen van mantelzorg neemt toe. Daarbij vertonen mantelzorgers met een sterke sense of coherence een grotere bevlogenheid. Deze survey geeft aan dat het Job Demands – Resources model bruikbaar is bij onderzoeken en ondersteuningen van mantelzorgers.