Het gemeentelijk afstemmingsbeleid ingevolge de Wet werk en bijstand

摘要

Bij de invulling van het gemeentelijke afstemmingsbeleid is een centrale rol weggelegd voor de individuele consulent. In de onderzochte verordeningen staan veel open normen, terwijl nadere richtlijnen ontbreken. Ook wordt uit de verordeningen niet altijd duidelijk wat de rechtsgevolgen zijn van een bepaald handelen of nalaten. Dit betekent dat de verordeningen weinig bescherming bieden tegen willekeur en rechtsongelijkheid.De maatregelen kunnen fors zijn. In de verordeningen wordt geen onderscheid gemaakt tussen uitkeringsgerechtigden. Om te voorkomen dat een uitkeringsgerechtigde onevenredig zwaar door de afstemming wordt getroffen zal de consulent per individuele situatie moeten beoordelen of er redenen zijn om af te wijken van de standaardmaatregel. Ook ontbreken in de verordeningen de nodige waarborgen met betrekking tot de rechtsbescherming voor een belanghebbende in de gevallen waarbij de afstemming dient te worden aangemerkt als een punitieve, bestraffende sanctie.Dit alles leidt naar mijn mening tot de slotsom dat mijn eerste onderzoeksvraag, namelijk of er in de onderzochte gemeentelijke maatregelenverordeningen voldoende rekening gehouden met de algemene rechtsbeginselen, ontkennend dient te worden beantwoord.In paragraaf 5.3 heb ik al uiteen gezet dat naar mijn mening ten aanzien van het afstemmingsbeleid bij het niet of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid enige rechtsongelijkheid tussen gemeenten een aanvaardbaar en een toelaatbaar gevolg is voor de keuze voor decentralisatie van bevoegdheden. Dit omdat de hoogte van een maatregel in belangrijke mate afhankelijk is van de wijze waarop de lokale politiek invulling geeft aan het reïntegratiebeleid.Ook de regionale werkgelegenheidssituatie speelt daarbij een belangrijke rol. Om deze reden zou ik er voor pleiten om het gemeentelijk maatregelenbeleid integraal onderdeel te laten uitmaken van het gemeentelijk reïntegratiebeleid. Op deze wijze wordt een samenhangend reïntegratiebeleid tot stand gebracht en de effectiviteit van het beleid vergroot.Bij het afstemmen van de uitkering in alle overige omstandigheden spelen lokale omstandigheden geen rol. De verschillen die thans ontstaan, zijn naar mijn mening onacceptabel groot. De bijstand is tenslotte een minimum voorziening. Om deze reden ben ik voorstander van een centrale voor alle gemeenten geldende afstemmingsregeling in die situaties, waarbij lokale omstandigheden geen rol spelen.De tweede onderzoeksvraag luidt:Draagt het gemeentelijk maatregelenbeleid bij tot de realisatie van de doelstelling van de wet, namelijk het vergroten van de activerende werking van het systeem?Helaas is het niet mogelijk gebleken, gelet op de complexiteit van het onderwerp, hierop een sluitend antwoord te geven.In de zoektocht naar informatie over dit aspect bleek dat er slechts beperkt onderzoek is gedaan naar de effecten van het afstemmingsbeleid. Uit deze beperkte onderzoeken ontstaat het beeld dat een streng afstemmingsbeleid bijdraagt aan een verhoogde uitstroom uit de uitkering en een beperkte instroom in de uitkering. Bij de onderzochte organisaties zijn geen cijfers aangetroffen die dit beeld kunnen bevestigen.De hoogte van de afstemming bij de gemeente Zutphen komt overeen met de hoogte van de maatregelen ingevolge de Abw.In verband hiermee mag worden verondersteld dat de effecten van het afstemmingsbeleid in het kader van de WWB in de gemeente Zutphen niet gewijzigd zijn ten opzichte van de Abw.Het ISWI daarentegen heeft de WWB aangegrepen om het afstemmingsbeleid aan te scherpen. Deze organisatie is echter in 2006 in samenstelling en omvang gewijzigd, waardoor de aanwezige cijfers niet goed zijn te vergelijken. Nader onderzoek hiernaar dient te worden afgewacht.