Μετάδοση του μη έμμονου ιού Y της πατάτας (PVYn) με πτερωτές αφίδες Myzus persicae (Hemiptera: Aphididae)

摘要

Η αφίδα Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera, Aphididae), γνωστή καιως η πράσινη αφίδα της ροδακινιάς, είναι εξαιρετικά πολυφάγο είδος αφούπροσβάλει περισσότερα από 400 είδη φυτών σε όλες τις ηπείρους. Εκτός απότην αξιόλογη άμεση ζημιά την οποία προκαλεί, θεωρείται και ένας από τουςπιο αποτελεσματικούς φορείς πολλών ιώσεων. Πραγματοποιώνταςεπιφανειακά νύγματα δοκιμασίας κυτταρικού χυμού διάρκειας λίγωνδευτερολέπτων, μπορεί να μεταδώσει αποτελεσματικά πάνω από 100φυτικούς ιούς, μεταξύ των οποίων και ο μη έμμονος ιός Υ της πατάτας (Potatovirus Υ, PVY).Στην παρούσα διατριβή, ελέγχθηκε η αποτελεσματικότητα μετάδοσηςτης νεκρωτικής φυλής του ιού Υ της πατάτας (PVYN), από πτερωτά άτομα τηςαφίδας Μ. persicae, σε φυτά καπνού. Τα πτερωτά άτομα συλλέχθηκαν απόροδακινιές δύο διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών (Μελίκη του νομούΠιερίας και Βελεστίνο του νομού Μαγνησίας, αντίστοιχα). Μορφομετρικές καιμοριακές μελέτες στον πληθυσμό της Μ. persicae, των δύο αυτών περιοχών,έδειξαν ότι, οι πληθυσμοί που προέρχονται από την Μελίκη, ανήκουν στουποείδος Μ. persicae nicotianae, το οποίο παρουσιάζει εξειδίκευση στηνεπιλογή του ξενιστή και συγκεκριμένα αποικίζει τον καπνό Nicotiana tabacumL. (Solanaceae). Οι πληθυσμοί που προέρχονται από το Βελεστίνο, ανήκουνστο τάξο Μ. persicae sensu stricto (s. str.) το οποίο είναι πολυφάγο. Αποικίζειτον καπνό όσο και άλλους δευτερεύοντες ξενιστές.Η μετάδοση του ιού πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο. Την πηγήμόλυνσης αποτέλεσαν φυτά καπνού, στα οποία διατηρήθηκε ο ιός μεμηχανική μετάδοση. Ο χρόνος πρόσληψης και μετάδοσής του ήτανελεγχόμενος. Συγκεκριμένα, ο χρόνος πρόσληψης του ιού από το μολυσμένοφυτό, ήταν τρία λεπτά, και ο χρόνος διατήρησης των αφίδων στα υγιή φυτάκαπνού, ήταν επίσης τρία λεπτά για τον μισό περίπου πληθυσμό τωνπτερωτών και δέκα για τον υπόλοιπο.Μετά την αφιδομετάδοση του ιού και το πέρας δεκαπέντε ημερών, ταφυτά καπνού εξετάστηκαν με την μέθοδο της ELISA για την ανίχνευση τουPVYN. Πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων και τασυμπεράσματα τα οποία διεξήχθησαν ήταν τα εξής: α) τα πτερωτά Μ.persicae nicotianae και M. percicae s. str., αναγνωρίζουν γρήγορα το φυτό - ξενιστή,λίγο μετά την προσγείωσή τους σε αυτό, β) τα πτερωτά Μ. persicae s. str.,πραγματοποιούν λιγότερες διατρήσεις γιατί δεν παρουσιάζουν εξειδίκευσηστον καπνό, ωστόσο γ) και το εξειδικευμένο και το πολυφάγο είδοςμεταδίδουν αποτελεσματικά την νεκρωτική φυλή του PVY και δ) ο χρόνος πουτα πτερωτά είχαν διαθέσιμο για να πραγματοποιήσουν νύγματα δοκιμών σταυγιή φυτά και κατά συνέπεια να μεταδώσουν τον ιό, επηρέασε το ποσοστόμετάδοσης μόνο στις αφίδες του πολυφάγου είδους.Αξίζει να επισημανθεί η σημασία της παρουσίας των πτερωτών Μ.persicae nicotianae και Μ. persicae s. str. σε μια περιοχή όπου καλλιεργείταικαπνός. Η εξειδίκευση που παρουσιάζει το υποείδος Μ. persicae nicotianaeστον καπνό, αλλά και η μη απόρριψή του ως ξενιστή από το Μ. persicae s.str., έχει ως αποτέλεσμα τη γρήγορη αύξηση του πληθυσμού των αφίδων. Τομεγάλο μέγεθος του πληθυσμού των αφίδων σε συνδυασμό με τη μεγάλημολυσματική ικανότητα που παρουσιάζουν και τις ευνοϊκές περιβαλλοντικέςσυνθήκες που ενδεχόμενα να επικρατήσουν, συμβάλουν στην εκδήλωσηεπιδημίας. Συνεπώς, η παραγωγή των καπνοφυτειών θα μειωθεί, τόσοποσοτικά όσο και ποιοτικά. Για τον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεωνστην παραγωγή, απαιτείται η εφαρμογή των κατάλληλων τεχνικών καιμεθόδων στον κατάλληλο χρόνο, ώστε να διατηρηθεί ο πληθυσμός τωναφίδων κάτω από το επίπεδο οικονομικής ζημιάς.