Εκτίμηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας in vitro καθαρών φυτικών φαινολικών ουσιών, εκχυλισμάτων και κλασμάτων των ελληνικών ποικιλιών αμπέλου Ασσύρτικο και Μανδηλαριά Σαντορίνης : έλεγχος για πιθανή συνεργική δράση μεταξύ των φαινολικών ουσιών

摘要

Τα τελευταία χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός μελετών επικεντρώνεται στην επίδραση τηςδιατροφής στην ανθρώπινη υγεία και το όριο ζωής. Οι φαινολικές ουσίες, οι οποίες βρίσκονταισε αφθονία σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα, έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον πολλώνερευνητών, καθώς τους έχουν αποδοθεί αντιοξειδωτικές ικανότητες και προστατευτική δράσηαπέναντι σε παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες, όπως ο καρκίνοςκαι οι καρδιαγγειακές ασθένειες. Τα σταφύλια έχουν υψηλές συγκεντρώσεις και μεγάλη ποικιλίαφαινολών. Έτσι, το κρασί είναι μια πλούσια πηγή φαινολικών ουσιών στην ανθρώπινη δίαιτα. Οστόχος της παρούσας μελέτης ήταν διττός. Αφενός, επιδιώχθηκε να εκτιμηθεί η αντιοξειδωτικήικανότητα ορισμένων καθαρών φυτικών φαινολικών ουσιών, εκχυλισμάτων δύο ποικιλιώναμπέλου Vitis Vinifera, του Ασσύρτικου Σαντορίνης (λευκά σταφύλια) και της ΜανδηλαριάςΣαντορίνης (κόκκινα σταφύλια), καθώς επίσης και τριών κλασμάτων των εκχυλισμάτων τηςποικιλίας Μανδηλαριά Σαντορίνης. Ο δεύτερος στόχος ήταν να διευκρινιστεί αν υπάρχουνσυνεργικές δράσεις μεταξύ των καθαρών φαινολικών ουσιών, διότι στις φυτικές τροφές και σταπαράγωγά τους, ένα από τα οποία είναι και το κρασί, οι ουσίες αυτές παρουσιάζονται ωςμείγματα. Η εκτίμηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας των φαινολικών ουσιών, των κλασμάτωνκαι των εκχυλισμάτων προσδιορίστηκε με βάση την ικανότητά τους να «προσφέρουν» έναάτομο υδρογόνου (ή ένα ηλεκτρόνιο) στην οργανική νιτρική ρίζα DPPH και εκφράστηκε ωςIC50· Οι φαινόλες με τη μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα ήταν το ελλαγικό οξύ (ICso*6,932μΜ) και το γαλλικό οξύ (IC50: 7,144μΜ), πιθανώς λόγω της δομής τους. Από ταεκχυλίσματα, πιο ισχυρό βρέθηκε να είναι το μεθανολικό εκχύλισμα της ποικιλίας Μανδηλαριά(ICso=23,548pg/ml), ενώ από τα κλάσματα, το κλάσμα οξικού αιθυλεστέρα (EtOAc) τουυδατικού εκχυλίσματος της ποικιλίας Μανδηλαριά (IC50M 8.326pg/ml). Η σύσταση σεδιαφορετικές ουσίες, περιεκτικότητα σε φαινόλες, αλλά και ποια φαινόλη κυριαρχεί, φαίνεται ναεπηρεάζει την αντιοξειδωτική ικανότητά τους. Η πιθανή συνεργική δράση, μπορεί να αποτελείεξήγηση της αυξημένης αντιοξειδωτικής ικανότητας που παρουσιάζουν κάποια εκχυλίσματα σεσχέση με τη μεμονωμένη δράση των φαινολών. Ωστόσο, κανένας συνδυασμός δεν εμφάνισεσυνεργική δράση, με ορισμένους να εμφανίζουν ανασταλτική δράση μεταξύ των φαινολικώνουσιών.