Walidacja metody ELISA (SPCE) do wykrywania przeciwcial przeciwko wirusowi pryszczycy

摘要

Pryszczyca - ze wzgledow epizootycznych i ekonomicznych najwazniejsza wirusowa choroba zakaona zwierzat parzystokopytnych domowych i dzikich. Kraje wolne od tej choroby korzystaja z nieograniczonego dostepu do miedzynarodowych rynkow zbytu zwierzat iproduktow zwierzecego pochodzenia. Jednym z podstawowych kryteriow uzyskania i utrzymania statusu kraju wolnego od pryszczycy jest przedstawienie wiarygodnych wynikow badan potwierdzajacych, ze zwierzeta podatne nigdy nie chorowaly na pryszczyce oraz niebyly szczepione przeciwko tej chorobie. Odnosne dane uzyskuje sie poprzez wykrywanie i ocene ilosciowa przeciwcial swoistych dla bialek strukturalnych kapsydu wirusa pryszczycy. Serologiczne badania przegladowe bydla na obecnosc przeciwcial swoistych wykonuje sie w wiekszosci krajow europejskich (4). Od 1991 r. badania takie prowadzi sie takze w Polsce w ramach krajowego programu badan monitoringowych w kierunku pryszczycy (11). Metody wykrywania przeciwcial zalecane dla potrzeb handlu miedzynarodowegosa opisane w podreczniku badan diagnostycznych i szczepionek dla zwierzat ladowych Miedzynarodowego Urzedu ds. Epizootii (OIE) (5). Zgodnie z tym podrecznikiem, odczyn seroneutralizacij (SN) jest metoda referencyjna, jednakze jest on praco-i czasochlonny, a ponadto, ze wzgledu na koniecznosc stosowania aktywnego wirusa, wymagane jest zapewnienie w laboratorium odpowiednich warunkow bezpieczenstwa biologicznego. Inna opisana metoda jest test immu-noenzymatyczny - liquid-phase blocking ELISA (LPBE) - opracowany przez Hamblina i wsp. (8, 9), a nastepnie zaadaptowany w wiekszosci laboratoriow europejskich (13), od 1993 r. takze w Zakladzie Pryszczycy PlWet--PIB w Zdunskiej Woli (15). Ze wzgledu na latwosc wykonania i krotki czas uzyskania wynikow oraz czulosc porownywalna z odczynem SN, a takze uzycie inakty-wowanego antygenu wirusa pryszczycy, test LPBE zalecany jest do serologicznych badan monitoringowych zwierzat podatnych. Jednakze z powodu duzego odsetka wynikow falszywie dodatnichod 4% w populacjizwierzat zdrowych nieszczepionych az do 18% wsrod zwierzat narazonych na stresmetoda ta jest obecnie krytykowana (7). W ostatnich latach, w kilku renomowanych laboratoriach pryszczycowych opracowano i wprowadzono do rutynowej praktyki laboratoryjnej metody immu-noenzymatyczne, w ktorych reakcja antygen-przeciwcialo zachodzi w fazie stalej.