Oznaczanie genu toxA determinujacego synteze toksyny letalnej u szczepów Pseudomonas aeruginosa wyosobnionych z nasienia knurów |

摘要

Pseudomonas aeruginosa, paleczka ropy blekitnej jest oportunistycznym patogenem. Wywoluje szereg zakazeń u ludzi i zwierzat. U czlowieka jest przyczyna groznych, czesto smiertelnych zakazeń ran oparzenio-wych i operacyjnych, zapalenia nerek, pecherza moczowego i cewki moczowej, zapalenia rogówki oraz spojówki oka, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych zwlaszcza u noworodków, a takze zapalenia ucha zewnetrznego (tzw. "ucho plywaka"). U zwierzat wywoluje mastitis i metritis u bydla, zapalenie calejgalki ocznej oraz otitis externa u psów i kotów, zamieranie zarodków kurzych o przebiegu enzootycznym. Ponadto jest przyczyna groznych infekcji gadów i plazów oraz niektórych zakazeń u owadów (7-10, 16, 19). Wiele innych szczepów tego gatunku wykazuje wlasciwosci chorobotwórcze w stosunku do warzyw; okreslone bio-typy izoluje sie z roslin ozdobnych (20). Do glównych czynników wirulencji zalicza sie adhezyny, inwazyny i szereg toksyn. Z posród tych ostatnich najgrozniejsza jest egzotoksyna A(letalna), kodowana przez chro-mosomalny gen toxA (10, 16, 19). Uwaza sie, ze okolo 95% szczepów izolowanych z róznych przypadków klinicznych jest zdolnych do syntezy tej toksyny (4). Posiada ona aktywnosc ADP-rybosyltransferazy. W komórkach eukariotycznych katalizuje przeniesienie ADP-rybozy z NAD na 2 czynnik wydluzania lańcucha polipeptydowego. W rezultacie dochodzi do zahamowania procesu biosyntezy bialek (3, 14, 16, 19). Przedstawiony mechanizm przebiega w trzech etapach. Pierwszy to zwiazanie toksyny ze specyficznym elementem, który prawdopodobnie stanowi receptor dlaa 2-makroglobuliny (11). Kolejny etap to internalizacja toksyny przez komórke docelowa na drodze endocytozy. Nastepnie dochodzi do rozerwania toksyny przez komórkowe proteazy, redukcji i przemieszczenia do cytozo-lu, gdzie zachodzi rybosylacja czynnika wydluzania (8, 16). Wedlug Ochsnera i wsp. (13), czynnikiem przyczyniajacym sie do ekspresji genu toxA jest niskie stezenie zelaza w srodowisku. Egzotoksyna A, produkowana przez paleczke ropy blekitnej, poza zahamowaniem procesu biosyntezy bialek wykazuje toksycznosc dla makrofagów i limfocytów T, hamuje proliferacje granulocytów i makrofagów, a takze ekspresje receptora dla 1L-2, ponadto zaklóca procesy oddychania w mitochondriach w wielu komórkach eukariotycznych (18,19).