Struktura i wlasnosci mechaniczne pretow ze stopu AA7010 w stanach O i T6

摘要

Wyciskane na goraco prety ze stopu aluminium AlZn6,43Mg2,23Cul,78 (AA7010) poddano, kolejno, odksztalceniu droga ciagnienia, wyzarzaniu na stan miekki (O) oraz procesowi utwardzania wydzieleniowego na stan T6. Probki ciagnionych pretow o zroznicowanej wielkosci odksztalcenia (5-67%) poddano wyzarzaniu w szerokim zakresie temperatury (300-465°C) i czasu wyzarzania (1-10 h). Zastosowane warunki wyzarzania aktywizuja procesy zdrowienia, rekrystalizacji i rozrostu ziarna. Wykazano, ze proces rekrystalizacji pretow, wyzarzanych na stan O, jest kontrolowany przez dystrybucje i stabilnosc termiczna wydzielen fazy czynnej n (MgZn2). Wyzarzanie w temperaturze nizszej od temperatury granicznej rozpuszczalnosci fazy czynnej (ponizej 400°C) zachowuje liniowy rozklad wydzielen tej fazy, co utrudnia migracje frontow rekrystalizacji w kierunku promieniowym pretow i prowadzi do formowania ziaren o duzej anizotropii ksztaltu. Wzrost temperatury wyzarzania powoduje istotne przyspieszenie procesu rozpuszczania wydzielen fazy czynnej, w wyniku czego nastepuje uwolnienie frontow rekrystalizacji, a w konsekwencji formowanie ziaren o znacznie mniejszej anizotropii ksztaltu oraz zmiana dystrybucji i morfologii wydzielen tej fazy. Stwierdzono ponadto, ze - pomimo znaczacych roznic strukturalnych - wielkosc odksztalcenia praktycznie nie wplywa na wlasnosci wytrzymalosciowe i plastyczne pretow zarowno w stanie O, jak i w wiekszosci przypadkow w stanie T6. Potwierdzono eksperymentalnie slaba zaleznosc wlasnosci wytrzymalosciowych Al i jego stopow od wielkosci ziarna oraz istotny wplyw rodzaju i dystrybucji prowydzielen (wydzielen) faz umacniajacych na wlasnosci mechaniczne tych stopow w stanie T6.