Problematyka uszczelnien w procesach B+R nad innowacyjnymi wielkogabarytowymi lozyskami wiencowymi

摘要

W artykule przedstawiono wyniki prac badawczych i rozwojowych dotyczacych uszczelnienia wielkogabarytowego lozyska wiencowego, realizowanych w ramach projektu Programu Operacyjnemu Innowacyjny Rozwoj, Dzialanie 1.1.1. pt. "Prace B+R nad innowacyjnymi wielkogabarytowymi lozyskami wiencowymi na bazie lekkich materialow konstrukcyjnych". Problem uszczelnien lozysk wiencowych scisle powiazany jest z problematyka zagwarantowania odpowiedniej zywotnosci lozyska. Uszczelnienia z jednej strony maja za zadanie utrzymanie smaru wewnatrz ukladu lozyska i zapobieganie jego wydostaniu sie na zewnatrz - zanieczyszczaniu srodowiska. Z drugiej strony zadaniem uszczelnienia jest zapobieganie przedostawaniu sie blota i wody do srodka lozyska, bedacymi najczesciej przyczyna szybkiego uszkodzenia lozyska. W przypadku malych srednic istnieje wiele firm oferujacych uszczelnienia, specjalizujacych sie w doborze ksztaltu, materialu uszczelnienia i wielkosci sily docisku. Problem powstaje w przypadku wielkogabarytowych pierscieni uszczelniajacych, dla ktorych brak wytycznych projektowania i doboru sily docisku wargi uszczelki do powierzchni uszczelnianej. W artykule przedstawiono wymagania stawiane wielkogabarytowemu lozysku i analize wplywu uszczelnienia na prace lozyska. Stwierdzono, ze istotnym z punktu widzenia projektowania uszczelnienia, jest wyznaczenie prawidlowej sily przylegania do powierzchni uszczelniania. Odpowiedni dobor sily docisku uszczelki jest kompromisem pomiedzy stratami spowodowanymi oporem tarcia a skutecznoscia uszczelnienia. Dla wyznaczenia optymalnej wartosci sily docisku uszczelnienia dla projektowanego wielkogabarytowego lozyska wiencowego zaproponowano metodyke badan oraz opracowano specjalne stanowisko badawcze.