Optymalizowanie struktury i w?a?ciwo?ci mechanicznych stali martenzytycznych przeznaczonych na wielkogabarytowe pier?cienie

摘要

Du?e zapotrzebowanie na odkuwki w postaci pier?cieni dla ró?nych ga??zi przemys?u wymaga stosowania nowoczesnych stali martenzytycznych o w?a?ciwo?ciach mechanicznych dostosowanych do konkretnego zastosowania. Aby sprosta? wymaganiom rynku, powsta?a koncepcja projektu niskoodpadowej technologii kszta?towania wielkogabarytowych pier?cieni ze stali X20Crl3 i X10CrMoVNb9-l o profilowanych pobocz-nicach. Liderem projektu jest firma Zarmen FPA. Jednym z etapów tego projektu jest opracowanie technologii obróbki cieplnej pier?cieni. Wykonano badania mikrostruktury i w?a?ciwo?ci mechanicznych (wg norm PN-EN ISO 6892-1:2016-09, PN-EN ISO 148-1:2017-02 i PN-EN ISO 6507-1:2007) na próbkach pobranych z odkuwek kutych swobodnie przy temperaturze 1110±20°C z redukcj? wysoko?ci materia?u wsadowego 50% oraz obrobionych cieplnie w 2 wariantach: hartowanie stali X20Crl3 z temperatury 1020±10°C w oleju oraz odpuszczanie przy temperaturze 600°C i 700°C, hartowanie stali X10CrMoVNb9-l z temperatury 1050±10°C w oleju oraz odpuszczanie przy temperaturze 650°C i 700°C. Materia?em wsadowym by?y wa?ki (|)40x60 mm. Wykonano te? badania porównawcze na próbkach pobranych z wa?ków w stanie dostawy hutniczej i poddanych obróbce cieplnej w tych samych warunkach co odkuwki. Wska?niki R_(p0,2) i R_m, zgodne z za?o?eniami, otrzymano dla obu stali po odpuszczaniu próbek pobranych z odkuwek przy temperaturze 700°C, wynosz?ce odpowiednio: 660 MPa i 844 MPa dla stali X20Crl3 oraz 764 MPa i 893 MPa dla stali X10CrMoVNb9-l. Wyd?u?enie próbek z obu stali wynios?o 21%, a praca ?amania KV2:25 J dla stali X20Crl3 i 38 J dla stali X10CrMoVNb9-1. Planowana jest weryfikacja w?a?ciwo?ci mechanicznych uzyskanych na próbkach pobranych z kutych wa?ków oraz z eksperymentalnie walcowanych pier?cieni.