CZYNNIKI WPlYWAJACE NA DECYZJE ROLNIKA O ZMIANIE SPOSOBU GOSPODAROWANIA

摘要

Europejskie polityki rolne od ponad 20 lat maja miedzy innymi na celu wspieranie rolnictwa, które bedzie przyjazne srodowisku, chronic naturalny krajobraz i przyczyniac sie do wielofunkcyjnego rozwoju wsi. Programy wsparcia dla rozmaitych przedsiewziec rolno--srodowiskowych, w tym dla rolnictwa ekologicznego, opieraja sie na dobrowolnym udziale rolników. Z punktu widzenia efektywnosci tych programów wazne sa powody sklaniajace rolników do uczestnictwa w nich. Badania wskazuja na wiele czynników:charakteryzujacych same programy pomocy; rolnika (w tym wyznawane wartosci i postawy); gospodarstwo rolne oraz czynniki zewnetrzne. Analiza wyników badań nie daje jednak jasnego obrazu, które czynniki odgrywaja decydujaca role przy decyzji o zmianiesposobu gospodarowania. Co wiecej, skutecznosc programów skierowanych do rolników jest rozumiana nie tylko w sposób behawioralny, lecz takze jako zmiana swiadomosciowa. Modele dynamiczne, dotyczace zmian swiadomosciowych i zmian postaw oraz teoria innowacji pozwalaja wyjasnic czesc niespójnosci wyników badań dotyczacych czynników wplywajacych na zmiane gospodarowania. W Polsce czynnikami wartymi uwagi wydaja sie byc: niepewnosc wynikajaca z niestabilnosci polityk, która jest dyskontowana przy podejmowaniu decyzji przez rolników oraz efekt kaskadowy, wynikajacy z pojawienia sie skutecznych dzialań w sytuacji niepewnosci.