BADANIA ODPORNOSCI NA ZUZYCIE WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIALOW STOSOWANYCH NA ELEMENTY SILNIKA SPALINOWEGO PO TEKSTUROWANIU LASEROWYM

摘要

W pracy przedstawiono wyniki badan laboratoryjnych w zakresie pomiaru sily tarcia oraz odpornosci na zuzycie w warunkach tarcia warstwy wierzchniej zeliwa szarego niskostopowego stosowanego w produkcji tulei cylindrowych oraz stali 54SiCr6 przeznaczonej do azotowania, stosowanej w produkcji pierscieni tlokowych. Warstwe wierzchnia modelowych elementow wezla tribologicznego poddano modyfikacji, wykorzystujac ablacyjna mikroobrobke laserowa, tj. teksturowanie laserowe, majace na celu poprawe jej makro- i mikrogeometrii. Do wytworzenia regularnych mikrozasobnikow olejowych w ksztalcie polczasz kulistych ora mikrokanalow stosowano laser Nd:YAG ze specjalnym systemem ogniskowania. Badaniom porownawczym poddana zostala topografia powierzchni uksztaltowana na drodze tradycyjnej obrobki mechanicznej oraz zmodyfikowana w wyniku mikroobrobki laserowej. W laboratoryjnych badaniach tribologicznych zastosowano metode badawcza "pin on disk" wykorzystujaca tribometr T-11. Najlepsze efekty w zakresie zmniejszenia sily tarcia oraz zwiekszenia odpornosci na zuzycie uzyskano w przypadku modelowego skojarzenia, w ktorym elementy wezla tarcia poddane byly teksturowaniu laserowemu przy dobranych parametrach obrobki laserowej w ukladzie geometrycznym ze stopniem przykrycia ok. 25%.