Laboratoryjne okreslenie zaleznosci miedzy cisnieniem hydrostatycznym wywieranym na probke wegla, a wybranymi parametrami opisujacymi sorpcje gazu

摘要

Praca zawiera podsumowanie stanu wiedzy oraz doswiadczen w zakresie badania wplywu obciazenia na wlasciwosci sorpcyjne wegla. Zagadnienie to stanowi istotny element uzupelniajacy opis ukladu wegiel-gaz, jednakze z powodu trudnosci metrologicznych pojawiajacych sie w trakcie eksperymentow laboratoryjnych, jak dotad nie jest w pelni rozpoznane. Podjeto proby znalezienia zaleznosci pomiedzy parametrami opisujacymi sorpcje gazu na weglu a obciazeniem. Do tego celu zaprojektowano i wykonano aparature badawcza sluzaca do wyznaczania parametrow sorpcyjnych wegli, w ktorej cisnienie hydrostatyczne obciazajace probke utozsamiano z obciazeniem wywieranym przez nadklad skalny na poklad weglowy. Majac na uwadze odmienna nature gazow kopalnianych (metan, ditlenek wegla), podejmowano proby wyznaczania parametrow sorpcyjnych wegli w stanie obciazenia hydrostatycznego. Sposob pomiaru sorpcji pod obciazeniem okazal sie skomplikowany, a mierzone zmiany parametrow sorpcyjnych niekiedy bardzo male. W pracy porownano wplyw obciazenia na pojemnosc sorpcyjna wegli rozniacych sie stopniem uweglenia.