WPLYW ADIUWANTOW NA AKTYWNOSC ALKALICZNEJ FOSFATAZY W WODACH POWIERZCHNIOWYCH

摘要

Ze wzgledu na wzrost zainteresowania ochrona srodowiska, dazy sie do ograniczenia stosowanych chemicznych srodków ochrony roslin i minimalizacji ich negatywnego wplywu na srodowisko. Jednym ze sposobów zmniejszania dawek srodków ochrony roslin jeststosowanie ich w polaczeniu z adiutantami. Wedlug powszechnie przyjetej definicji adiutantem jest substancja lub mieszanina substancji (poza woda), która na bazie interakcji fizyko-chemicznych, wykazuje zdolnosc zwiekszania biologicznej aktywnosci srodków ochrony roslin (Adamczewski i Praczyk 2000; Praczyk 2002; Praczyk i Skrzypczak 2004). Z badań wynika, ze stosowane na szeroka skale wspomagacze moga wplywac nie tylko na dynamike zanikania pestycydów, ale takze na zmiany wlasciwosci fizycznych, chemicznych i biologicznych ekosystemów wodnych. Podstawowym zagrozeniem wód powierzchniowych jest ich przyspieszona eutrofizacja (Galczyńska i wsp. 2004). Badania nad rola, zawartoscia oraz przemianami zwiazków biogenicznych w srodowisku wodnym wykazaly, ze podstawowym czynnikiem pokarmowym, kontrolujacym rozwój mikroorganizmów planktonowych jest zawartosc fosforu (Lampart i Sommer 1996; Siuda 2001). Kluczowa role w procesie eutrofizacji odgrywa dostepnosc przyswajalnych dla organizmów wodnych jonów ortofosforanowych, które powstaja w reakcjach hydrolizy nierozpuszczalnych frakcji fosforu katalizowanych miedzy innymi przez niespecyficzne fosfomonoesterazy zwane powszechnie fosfatazami. Na przebieg reakcji enzymatycznych w wodach naturalnych wplywa wiele czynników, czesto zwiazki pochodzace ze zródel allochtonicznych, np. metale moga byc inhibitorami lub aktywatorami tych reakcji.