Neki karakteristični aspekti tranzicije u tržišnu privredu u mineralno-sirovinskom kompleksu

摘要

In countries going through a complex process of transition into market economy, profound and heterogeneous changes have taken a grasp over the entire mineral-raw material complex, especially in geological exploration and mineral development. Creation of entirely new or considerably innovated law regulations where property transformation takes the key position, in respect to different forms of privatization and the introduction of the system of concessions (licenses, permissions), are accompanied by essential changes in the organization of geological serveys (on the level of countries as whole and also in their territorial parts). These and other important changes have the influence on a different approach to financing of geological exploration, as well as on providing investments for building of new and the modernization of existing mining and complementary capacities of the mineral-raw material complexes.%U više zemalja Evrope i Azije, zahvaćenim kompleksnim procesom tranzicije u tržišnu privredu, duboke i raznovrsne promene su obuhvatile i celokupan mineralno-sirovinski kompleks, posebno geoadministraciju i geoindustriju. Stvaranje potpuno nove ili znatno inovirane postojeće zakonske regulative, u kojoj centralno mesto zauzima svojinska transformacija, odnosno različite forme privatizacije i uvođenje sistema koncesija, prate i suštinske promene u organizaciji geoloških službi. Na osnovu dosadašnjih iskustava iz više zemalja, u radu su prikazani osnovni pravci, zadaci i ciljevi tranzicije u domaćem mineralno-sirovinskom kompleksu. Pri tome je poseban akcenat dat na probleme utvrđivanja (definisanja) strategije i politike geoloških istraživanja, geomenadžmentu, potrebnim prome-nama u zakonodavstvu koje reguliše celokupan mineralno-sirovinski kompleks, pre svega proizvodnju geoloških istraživanja i rudarstvo.