A??r Metallerle Kirlenmi? Toprakta Do?al ve Dc Elektrik Alan? Ile Desteklenmi? Fitoremediasyon Tekniklerinin Kar??la?t?r?lmas? =Comparison of Natural and DC Electric Field Amended Phytoremediation Techniques in Heavy Metal Polluted Soil

摘要

Kirlenmi? olan topraklar?n kirliliklerinin kimyasal ve fiziksel uygulamalar ile giderilmesi ve rehabilitasyonunun sa?lanmas? i?in, hem ekolojik tabanl? olan hem de maliyet a??s?ndan ekonomik olan ?e?itli y?ntemler geli?tirilmi?tir. Bu ?al??ma kapsam?nda, Ergene Havzas? i?inde ve Ergene Nehri k?y?s?nda bulunan Sinanl? K?yü s?n?rlar? i?inde tar?msal faaliyetin sürdürüldü?ü ve kirlilik seviyesi yüksek nehir suyunun zaman zaman sulama suyu olarak kullan?ld??? bir m?s?r tarlas? ?al??ma alan? olarak se?ilmi?tir. ?al??ma kapsam?nda bu araziden 200 kg ve Ergene Nehri'nden su numunesi al?nm??t?r. Fitoremediasyon performanslar?n? incelemek üzere, topra??n yap?s?na uygun, kirlenmi? topra?a kar?? tolerans? yüksek, birim alan ve zaman ba??na yüksek biyokütle de?erlerine ula?abilecek ve g?da d??? kullan?mda ekonomik de?er üretebilecek bitki türleri se?imi yap?lm??t?r. Bu se?imin yap?lmas?nda, Trakya y?resi yeti?me ?artlar?na uygun, biyoyak?t üretiminde kullan?labilecek ya?l? tohumlu türler olmas?na dikkat edilmi?tir. Asteraceae familyas?ndan Carthamus tinctorius (aspir), Fabaceae familyas?ndan Glycine max (soya fasulyesi) ve Brassicaceae familyas?ndan ise Brassica napus (kanola) bitkileri se?ilmi?tir. Al?nan tar?m topra?? numunelerine tohum ekimleri yap?lm??t?r. Bu bitki türlerinin her birinin fitoremediasyon yetene?i, hem do?al yolla kirleticileri bünyesine alarak topraktan uzakla?t?rma performanslar?, hem de bu süreci kuvvetlendirmek ad?na topra?a DC elektrik voltaj? uygulamas? yap?larak de?erlendirilmi?tir. Bu ?al??mada, voltaj uygulamas? yap?lmayan aspir, soya fasulyesi ve kanola bitkileri ile sabit kutuplu (polariteli) ve de?i?ken kutuplu (polariteli) DC voltaj uygulanan aspir ve soya fasulyesi bitkileri yer alm??lard?r. Bitki tohumlar? ekilerek, uygun ?artlarda ?imlenmeleri ve yeti?tirilmeleri sa?lanm??t?r. Hasat sonras?, bitkilerin yaprak, g?vde ve k?k k?s?mlar? ile yeti?tirildikleri toprak ayr? ayr? incelenmi? ve i?erdikleri elementlerden 24 adedi ICP-MS analizi ile belirlenmi?tir. Elde edilen ?l?üm sonu?lar?, bitkilerin fitoremediasyon performanslar?n?n de?erlendirilmesinde kullan?lan Translokasyon Fakt?rü (TF), Biyoyo?unla?ma Fakt?rü (BCF), Zenginle?me Katsay?s? (ECf) ve Bitki/Toprak Oran? Yüzdesi olmak üzere, d?rt farkl? performans kriterine g?re de?erlendirilmi?tir. ?ncelenen bitkilerin, Ag, B, Cd, Mo, Na, Sb, Si, Sn, Zn ve Na elementleri i?in fitoremediasyon potansiyeline sahip olduklar? g?zlenmi?tir.