Voorlopig bewind: onbevoegdheid van de gewone organen of onbekwaamheid van de rechtspersoon. Een kritische kanttekening bij de toepassing door het arrest van het Hof van Cassatie van 4 november 2004 van de principes van organieke vertegenwoordiging in rechte

摘要

De voorlopig bewindvoerder is een orgaan binnen de rechtspersoon, geen dwangvertegenwoordiger over de rechtspersoon (nr. 11). De aanstelling van een voorlopigbewindvoerder maakt de rechtspersoon niet onbekwaam, enkel de gewone organen onbevoegd (tenminste indien het vonnis die onbevoegdheid expliciet of impliciet oplegt). Indien de gewone organen eerder volmacht hebben verleend om namens de vennootschapop te treden, b.v. aan een advocaat om beroep in te stellen, dan doet de nakomendeonbevoegdheid van de gewone organen hier in de regel niets aan af (nr. 7).De onbevoegdheid van de gewone organen gaat normaal pas in indien het vonnis inkracht van gewijsde gaat, tenzij de rechter of de wet het vonnis uitvoervaar bij voorraadverklaart of de rechter in zijn vonnis een vroeger moment bepaalt (nr. 5). De rechter regeltbij voorkeur precies de bevoegdheden in de periode vóór de voorlopig bewindvoerderzijn taak aanvaardt (nr. 6).Aangezien de voorlopig bewindvoerder een organiek vertegenwoordiger is, dient er geengedinghervatting te gebeuren bij lopende gedingen, dient zijn identiteit niet te wordenvermeld en wordt de eventuele onbevoegdheid van de gewone organen “gedekt” doorart. 440 al. 2 Ger.W. (nr. 8 en nr. 10).In bovenstaand arrest maakt het Hof van Cassatie toerekening van een proceshandelingafhankelijk van het welslagen van een dubbele bevoegdheidsprong van advocaat naaropdrachtgevend orgaan en van orgaan naar rechtspersoon, waarbij het opdrachtgevendorgaan bevoegd moet blijven tot de advocaat de concrete rechtshandeling heeft gesteld.Het achterliggende idee lijkt hierbij dat rechtspersonen altijd geacht worden door hunorganen op te treden. Dit is gebaseerd op een overspannen idee van organiekevertegenwoordiging; zo hoeft een concrete rechtshandeling niet altijd door een orgaante worden gelast om toerekenbaar te zijn aan de rechtspersoon (nr. 17). Indien eengeldige proceshandeling ab initio geen optreden van een orgaan vereist, valt a fortioriniet in te zien waarom een opdrachtgevend orgaan bevoegd moet blijven totdat deadvocaat de gelaste proceshandeling stelt. Het bovenstaande arrest, dat geen antecedentenheeft in de bestaande cassatierechtspraak omtrent het optreden in rechte vanrechtspersonen (nr. 18), kan dan ook niet worden gevolgd.